Sách Ngụy thư[1] ghi rằng:

“2000 năm trước có Dan Gun Wang Keom (Đàn Quân Vương Kiệm), lập đô ở A Sa Dal (A Tư Đạt) sách Kinh[2] nói rằng, núi Vô Diệp cũng gọi là Beak Ak (Bạch Nhạc), tại đất Bạch Châu. Có người nói rằng, tại phía Đông của Ke Seong (Khai Thành), nay là Beak Ak Goong (cung Bạch Nhạc), đặt tên nước là Choseon (Triều Tiên), cùng thời với vua Cao Nghiêu (Trung Quốc).

Sách Cổ ký ghi rằng:

“Xưa Hwan In (Hoàn Nhân), xưng là Đế Thích[3], có người con thứ là Hwan Ung (Hoàn Hùng) mong được xuống trần gian cứu giúp người đời. Người cha biết ý muốn của con, nhìn xuống hạ giới, thấy vùng đất Sam Wi Tae Bek (Tam Nguy Thái Bá) có thể mang nhiều lợi ích đến cho nhân gian; liền trao cho Hoàn Hùng ba cái ấn “thiên phù” sai xuống cai trị thiên hạ. Hoàn Hùng dẫn theo 3000 người giáng xuống dưới gốc cây thần đàn trên đỉnh núi Thái Bá nay là núi Diệu Hương, nơi đó được gọi là Shin Shi (Thần Thị), tự xưng là Hwan Ung Cheon Wang (Hoàn Hùng Thiên Vương). Ngài đặt ra các chức quan Phong bá, Vũ sư, Vân sư quản lãnh hơn 360 công việc nhân gian về lương thực, bệnh tật, hình phạt, thiện ác, cai trị và giáo hóa dân chúng ở trần gian. Khi đó có một con gấu và một con hổ cùng sống trong một hang động, thường đến cầu xin với Hoàn Hùng cho được hóa thành người. Hoàn Hùng bèn cho chúng một nắm ngải cứu với 20 củ tỏi và dặn rằng:

- Các ngươi hãy ăn những thứ này và trong vòng 100 ngày không được nhìn thấy ánh sáng mặt trời thì sẽ trở thành người.

Gấu và hổ cùng nhận rồi ăn ngải cứu và tỏi, trải qua 21 ngày kiêng kị[4], (gấu kiêng kị được nên) biến thành một cô gái, còn hổ không chịu kiêng kị nên không thể trở thành người.

Cô gái vốn là gấu chưa có ai để kết hôn nên mỗi khi ở dưới gốc cây thần đàn thường cầu nguyện để mong có con.

Hoàn Hùng tạm thời biến thành người và kết hôn cùng cô gái. Rồi cô gái có thai, sinh ra một đứa con trai, đặt tên là Dan Gun Wang Keom (Đàn Quân Vương Kiệm). Ngài lên ngôi vào năm Canh Dần đời Đường Cao Nghiêu năm thứ 50 Đường Cao Nghiêu lên ngôi năm thứ nhất là năm Mậu Thìn thì năm thứ 50 là năm Đinh Tỵ, không phải là năm Canh Dần, ngờ là không đúng sự thực. Ngài lập kinh đô ở Pyeong Yang (Bình Nhưỡng) nay là Seo Kyong (Tây Kinh), đặt tên nước đầu tiên là Choseon (Triều Tiên) sau lại dời đô về A Tư Đạt vùng núi Bạch Nhạc, tên khác là núi Cung Hốt (có tên khác là Phương Hốt), tức gọi chữ Cung là Phương, nay là Di Đạt. Ngài cai trị đất nước ở Beak Ak San (núi Bạch Nhạc) 1.500 năm. Chu Vũ Vương lên ngôi năm Kỷ Mão và phong đất Triều Tiên cho Cơ Tử, vì thế Dan Gun (Đàn Quân) bèn chuyển về Jang Dang Kyong (Tàng Đường Kinh), sau về ẩn cư ở A Tư Đạt, làm sơn thần, thọ 1908 tuổi.

Truyện Bùi Củ[5] đời Đường chép rằng:

“Goryeo (Cao Ly) vốn là nước Go Juk (Cô Trúc) nay là Hae Ju (Hải Châu), nhà Chu phong cho Cơ Tử[6] vùng đất này, gọi là Triều Tiên; nhà Hán chia [nơi này] làm ba quận, gọi là Hyeon To (Huyền Thố), Nak Rang (Lạc Lãng) và Dae Bang (Đới Phương) tức Bắc Đới Phương. Sách Thông điển cũng viết như vậy. Sách Hán thư thì chép bốn quận là Chân, Lâm, Lạc và Huyền, nay lại nói là 3 quận và tên cũng không giống nhau, như vậy là thế nào?

Lương Hồng Hạnh (dịch) - Trung tâm Nghiên cứu Hàn Quốc

Nguồn: Tam Quốc di sự (bản tiếng Hàn), Kim Won-jung, 2007, Nxb Mineum..