Trung Quốc ủng hộ cho Dự án Công viên Hòa bình trong khu phi quân sự nói chung nhưng lại không muốn can thiệp sâu vào vấn đề này.

Đề xuất xây dựng Công viên Hòa Bình thế giới trong khu phi quân sự của Hàn Quốc đã thu hút được sự quan tâm của công chúng, đặc biệt là từ khi Tổng thống Hàn Quốc, bà Park Geun- hye nhậm chức năm 2013. Nhà Xanh vẫn chưa công bố kế hoạch cụ thể, tuy nhiên, gần đây đã nảy sinh sự canh tranh ác liệt giữa 3 địa điểm tiềm năng.

Đề xuất này khá mới mẻ và thú vị, đặc biệt là trong tình hình khu vực hiện nay. Mặc dù ý tưởng của Tổng thống Park đã làm sáng lên quá trình giải quyết các cuộc đối đầu giữa Hàn Quốc và Triều Tiên nhưng đề xuất này vẫn phải đối mặt với một số trở ngại từ cả hai bên vĩ tuyến 38. Trong khi đó, khi xem xét đến việc xây dựng Công viên Hòa bình, người Hàn Quốc cũng lo ngại về các phản ứng và thái độ của các bên khác như Liên hợp quốc, Mỹ và Trung Quốc. Các bên khác có thể có động lực để thể hiện sự quan tâm và ủng hộ cho ý tưởng của Hàn Quốc hoặc họ cũng có thể nghĩ rằng đề xuất này có mạnh mẽ thú vị nhưng không thực tế.

Trung Quốc với vị thế là  nước chủ trì các cuộc đối thoại 6 bên và là một cường quốc có vai trò rất quan trọng trong nền chính trị khu vực cả về mặt lịch sử và địa lý về cơ bản hoan nghênh ý tưởng của Hàn Quốc. Trung Quốc khuyến khích cả hai miền Nam và Bắc làm việc cùng nhau về  dự án Công viên Hòa bình. Lập trường của Trung Quốc về vấn đề này có liên quan rõ ràng với thái độ của Trung Quốc với  Triều Tiên và  chiến lược của Trung Quốc với Hàn Quốc. Trung Quốc muốn giữ  cân bằng hai miền Bắc-Nam. Trong tình hình hiện tại, Trung Quốc hoan nghênh và khuyến khích các sáng kiến mang tính xây dựng của Hàn Quốc đối với Triều Tiên hòa giải hoàn toàn giữa hai miền, nhưng Bắc Kinh sẽ không đứng về phía Hàn Quốc để gây áp lực với Triều Tiên.

Các chính sách ngoại giao gần đây của Trung Quốc đã tập trung vào chiến lược toàn cầu, nhưng việc duy trì hòa bình và ổn định trên bán đảo Hàn luôn được coi là một trong những lợi ích và mối quan tâm quan trọng nhất của Trung Quốc. Kể từ khi Triều Tiên tỏ thái độ ít hợp tác hơn, Trung Quốc đã phải áp dụng theo thái độ "chờ đợi và xem" đối với Triều Tiên, mặc dù điều này không có nghĩa là Trung Quốc hoàn toàn bác bỏ và phủ nhận các mối quan hệ đặc biệt của nó với chế độ Triều Tiên. Trong khi đó, mối quan hệ giữa Trung Quốc và Hàn Quốc là tốt trong tất cả các mối quan hệ của Trung Quốc với các nước láng giềng. Sự khác biệt về tư tưởng và chính trị không ngăn cản Trung Quốc và Hàn Quốc xây dựng một mức độ tin tưởng lẫn nhau trong một loạt các vấn đề khu vực liên quan đến hòa bình, sự ổn định và đặc biệt là vấn đề phi hạt nhân hóa trên bán đảo Hàn. Do đó, việc tăng cường hợp tác giữa Trung Quốc và Hàn Quốc về các vấn đề cụ thể trong khu vực, các sáng kiến và tầm nhìn nhằm đạt được sự hòa giải hoàn toàn trong tương lai giữa miền Bắc và miền Nam là đặc biệt quan trọng. Xét trên góc độ đó đối với vấn đề này, Trung Quốc sẽ ủng hộ một cách tự nhiên và hợp lý cho đề xuất của Hàn Quốc về Công viên Hòa bình quốc tế trong khu vực phi quân sự.

Trong thực tế, theo truyền thông Hàn Quốc, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình đã  bày tỏ sự ủng hộ đối với đề xuất xây dựng Công viên Hòa Bình quốc tế trong khu vực phi quân sự của Tổng thống Park Geun- hye trong một cuộc họp giữa hai nước tại hội nghị thượng đỉnh APEC vào tháng 10 năm 2013. Chủ tịch Tập Cận Bình  lưu ý rằng: “Việc xây dựng thành công một công viên hòa bình như vậy sẽ có lợi cho hòa bình và sự ổn định của khu vực”. Nhưng ông nói thêm rằng, hai miền nên chia sẻ với nhau về đề xuất này, mặc dù Trung Quốc cũng có thể cố gắng tìm cách để có thể giúp đỡ.

Cho đến nay, bình luận của Chủ tịch Tập Cận Bình vào tháng 10 năm 2013 là một trong những lời nói chính thức và rõ ràng nhất cho thấy Trung Quốc ủng hộ dự án Công viên Hòa Bình quốc tế trong khu phi quân sự, tuy nhiên, mới chỉ dừng lại ở mức lời nói ngoại giao. Sau đó, trong chuyến thăm tới Seoul vào tháng 7 năm 2014, Chủ tịch Tập một lần nữa bày tỏ sự ủng hộ của mình đối với "Tuyên bố Dresden" của Tổng thống Park trong đó có ý tưởng về Công viên Hòa Bình quốc tế trong khu phi quân sự. Tính đến nay, thông điệp này có vẻ là rõ ràng nhất.

Trung Quốc ủng hộ bất kỳ sáng kiến ôn hòa nào nhằm hướng tới hòa bình và sự ổn định trên bán đảo Hàn, đặc biệt là những sáng kiến được đưa ra bởi một trong hai miền chứ không phải từ các bên khác. Với các phương pháp tiếp cận và khung khổ đối với việc giải quyết các vấn đề bán đảo Hàn bị đình trệ hoặc kết thúc hoàn toàn khác nhau, những "Dự án thống nhất quy mô nhỏ" như vậy có thể là những cách bổ sung trong tương lai, đặc biệt là liên quan đến một số vấn đề Nam-Bắc cụ thể.

Tuy nhiên, Trung Quốc có thể sẽ không can thiệp quá sâu. Công viên Hòa Bình quốc tế trong khu vực phi quân sự là một vấn đề nhạy cảm. Ở cấp độ chiến lược, Trung Quốc khuyến khích mạnh mẽ hai miền làm việc cùng nhau để hướng tới việc hòa giải hoàn toàn và do đó sẽ hoan nghênh một cách tự nhiên các đề nghị và hoạt động của Hàn Quốc, Triều Tiên nhằm thực thi hòa bình và sự ổn định trên bán đảo Hàn. Tuy nhiên, trong tình hình hiện nay và trong mối quan hệ với Triều Tiên và Hàn Quốc, Trung Quốc có thể phải thiết thực hơn trong việc  giữ một khoảng cách nhất định với dự án này. Trung Quốc  có thể gợi ý cho Hàn Quốc tìm ra cách thích hợp làm việc với Triều Tiên để thực hiện ý tưởng này mà Trung Quốc không phải can thiệp quá nhiều.

Người dịch: Phương Thảo- Trung tâm Bắc Á

Nguồn: http://thediplomat.com/2014/12/china-and-the-korean-dmz-world-peace-park/