Lực lượng Hiến binh nắm quyền kiểm soát triệt để mọi mặt đời sống sinh hoạt của cơ dân Hàn. Bên cạnh đó, Nhật đẩy mạnh khai thác vơ vét tài nguyên thiên nhiên, cải cách tiền tệ, độc quyền về tài chính và doanh nghiệp. Nhìn chung, dưới ách thống trị của Nhật, đời sống của người Hàn vô cùng cực khổ. Trước ách thống trị của Nhật, tại Hàn Quốc tháng 3/1919 đã nổ ra cuộc đấu tranh của người Hàn với hơn 2 triệu người tham gia. Các tổ chức tôn giáo và một số nhà yêu nước đã soạn thảo bản tuyên ngôn độc lập với 33 chữ ký và hô vang khẩu hiệu Độc lập muôn năm. Tuy nhiên phong trào đã bị Nhật dập tắt.

Sau phong trào đó, hàng loạt tổ chức yêu nước ra đời. Tháng 4/1919, chính phủ lâm thời Đại Hàn Dân Quốc được thành lập tại Thượng Hải. Cao ly cộng sản đảng (1920), Triều Tiên cộng sản đảng (1925), Tân Can hội (1927) đã có nhiều hoạt động yêu nước kháng Nhật. Nhiều nơi trên đát Hàn và vùng Mãn Châu, phong trào kháng Nhật cũng nổ ra mạnh mẽ. Cũng sau 1/3, người Nhật đã nhìn nhận lại chính sách cai trị Triều tiên của họ.

Cùng với việc thống trị bán đảo Hàn, tháng 7/1931, Nhật Bản thôn tính Mãn châu, tháng 7/1937 Nhật tiến hành xâm lược Trung Quốc, trên bán đảo Hàn, Nhật thực hiện chính sách đồng hoá, hàng ngàn phụ nữ Hàn bị cưỡng bức phục vụ cho lính Nhật. Từ năm 1943, thế lực của Nhật ở khu vực Châu á - Thái Bình dương bị suy yếu. Sau khi Đức đầu hàng, cùng với sự kiện Mỹ bỏ 2 quả bom nguyên tử ngày 6 và 11/8, ngày 9/8 Liên Xô tuyên chiến với Nhật, ngày 15/8/1945, Nhật chính thức đầu hàng, Đại chiến thế giới thứ hai kết thúc, Hàn Quốc giải phóng khỏi ách thống trị của Nhật.

Sau giải phóng, bán đảo Hàn rơi vào tình trạng khủng hoảng chính trị sâu sắc, miền Nam do Mỹ chiếm đóng, miền Bắc Liên xô tiếp quản. Tuy nhiên những bất đồng quan điểm giữa Liên xô và Mỹ cùng với sự xuất hiện nhiều đảng phái chính trị đã làm cho tình hình Bán đảo trở nên phức tạp. Kết quả, ngày 15/8 Nước Đại Hàn Dân Quốc ra đời tại miền nam do Lý Thừa Vãn làm Tổng thống. Ngày 9/9/1948, tại miền Bắc nước CHDCND Triều Tiên chính thức thành lập. Từ đó hai miền phát triển theo hai khuynh hướng chính trị khác nhau, vĩ tuyến 38 trở thành biên giới kéo dài đến ngày nay.



Tác giả TS. Lê Đình Chỉnh - Đại học quốc gia Hà Nội

Biên tập: Nhóm website CKS