Hiệp định tự do thương mại Hàn-Mỹ có hiệu lực từ năm 2012 và được coi là một biểu tượng làm sâu sắc hơn quan hệ kinh tế giữa hai nước. Ngày 15/3/2022 vừa qua là cột mốc thời gian đánh dấu 10 năm Hiệp định này có hiệu lực cũng như ghi nhận những thành quả đáng kể trong giao dịch thương mại Hàn-Mỹ.

Theo Bộ Thương mại, Công nghiệp và Năng lượng Hàn Quốc, vào ngày 14/3/2022, kim ngạch thương mại giữa Hàn Quốc và Mỹ đạt 169,1 tỷ USD vào năm 2021,tăng 66,1% so với năm 2012. Đồng thời, Mỹ đã trở thành đối tác thương mại lớn thứ hai của Hàn Quốc với tỷ trọng thương mại hàng hóa tăng từ 9,3% lên 13,4% trong vòng thời gian mười năm [1].

Về quy mô giao dịch, kim ngạch xuất khẩu của Hàn Quốc sang Mỹ vào năm 2021 đã đạt mức 95,9 tỷ USD, tăng 29,4% so với cùng kỳ năm ngoái. Các mặt hàng xuất khẩu chủ yếu của Hàn sang Mỹ là ô tô (8,9%), phụ tùng ô tô (25,8%), chất bán dẫn (21,4%), máy vi tính (25,8%) và sản phẩm xăng dầu (104,1%) [2]. Đồng thời, thị phần nhập khẩu các sản phẩm Hàn Quốc của Mỹ đã tăng lên 3,4% trong vòng 1 năm qua. Một số nhà phân tích Hàn Quốc cho rằng, xuất khẩu của Hàn sang Mỹ tăng chủ yếu ở các mặt hàng ưu đãi thuế quan FTA. Vào năm 2021, xuất khẩu các mặt hàng được ưu đãi thuế quan theo Hiệp định FTA Hàn - Mỹ lên tới 41,27 tỷ USD, tăng 220,4% so với năm 2012 và  chiếm 43% tổng kim ngạch xuất khẩu. Trong khi đó, xuất khẩu các mặt hàng không được ưu đãi thuế quan chỉ tăng 19,7%[3].Bộ Thương mại, Công nghiệp và Năng lượng Hàn Quốc phân tích rằng, xuất khẩu các mặt hàng ưu đãi thuế quan FTA sang Mỹ tăng là do hoạt động tăng trưởng nhanh của ô tô và các sản phẩm xăng dầu.

Bên cạnh đó, kim ngạch nhập khẩu từ Mỹ trong năm 2021 cũng đạt mức 73,2 tỷ USD, tăng 27,3% so với năm 2020. Trong đó, năm mặt hàng được nhập khẩu nhiều nhất là dầu thô (55,8%), thiết bị sản xuất bán dẫn (48,4%), khí đốt tự nhiên (129,9%), khí hóa lỏng (LPG, 62,6%) và ô tô (43,7%). Thị phần các sản phẩm của Mỹ trên thị trường nhập khẩu của Hàn Quốc giảm xuống 11,9% trong cùng khoảng thời gian đó [2].

Đồng thời, thặng dư cán cân thương mại Hàn-Mỹ đã tăng gần gấp đôi từ 11,6 tỷ USD năm 2011 lên 22,7 tỷ USD trong năm 2021 [1]. Do Mỹ liên tục thâm hụt thương mại với Hàn Quốc sau khi FTA Hàn-Mỹ có hiệu lực, chính quyềnTổng thống Trump trước đây đã nhiều lần gây áp lực để hủy bỏ Hiệp định thương mại này.Trong báo cáo có tiêu đề Đánh giá và Nhiệm vụ Kỷ niệm 10 năm Hiệp định FTA Hàn-Mỹ, ông Lee Yoo-jin, nhà nghiên cứu cấp cao tại Trung tâm Hỗ trợ Thương mại của Hiệp hội Thương mại Quốc tế Hàn Quốc cho biết, thâm hụt thương mại phát sinh là do Mỹ bị hạn chế trong lĩnh vực thương mại hàng hóa, đồng thời, quan hệ thương mại giữa hai nước càng làm sâu sắc hơn sự chênh lệch này [5].

Mỹ cũng là nhà cung cấp dịch vụ lớn nhất của Hàn Quốc.Tính đến năm 2020, thương mại dịch vụ giữa hai nước là 43,1 tỷ USD, chiếm 22,3% tổng thương mại dịch vụ của Hàn Quốc. Tuy nhiên, con số này đã giảm 12,4% so với một năm trước do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 [2]. Giá trị thương mại dịch vụ bình quân giữa hai nước trong vòng 9 năm kể từ khi FTA có hiệu lực đạt mức 46,2 tỷ USD, tăng 2,6% so với trước khi có hiệu lực [2].

Về đầu tư trực tiếp nước ngoài, Mỹ được xếp hạng là quốc gia đầu tư nhiều nhất vào Hàn Quốc. Sau khi hiệp định FTA giữa hai nước có hiệu lực, tổng vốn đầu tư của Mỹ vào Hàn Quốc lên tới 48,2 tỷ USD, tăng 98% so với trước khi có hiệu lực (theo con số lũy kế tính từ năm 2002 đến năm 2011) [3]. Đồng thời, các công ty Hàn Quốc cũng đầu tư nhiều nhất vào Mỹ. Tổng vốn đầu tư  lũy kế của Hàn Quốc vào Mỹ đạt 113 tỷ USD tính đến quý 3 năm 2021, tăng 282% so với trước khi hiệp định này có hiệu lực [4].

Bên cạnh đó, vào năm 2021, đầu tư của Mỹ vào Hàn Quốc là 5,26 tỷ USD, giảm 0,9% so với năm trước [2]. Bộ Thương mại, Công nghiệp và Năng lượng Hàn Quốc cho biết, sự sụt giảm đầu tư từ Mỹ gần đây bị ảnh hưởng bởi các chính sách mở rộng đầu tư trong nước như chính sách chuỗi cung ứng toàn cầu mới lấy Mỹ làm trung tâm, việc hai nước tiếp tục đầu tư vào lĩnh vực công nghệ thông tin-truyền thông và công nghệ cao v.v…

Theo báo cáo của Viện nghiên cứu thương mại quốc tế thuộc Hiệp hội thương mại quốc tế Hàn Quốc (viết tắt là KITA), Hiệp định thương mại tự do Hàn-Mỹ đã tạo nền tảng để Seoul và Washington ghi nhận tốc độ tăng trưởng kinh tế tương đối cao trong số các nước thuộc Tổ chức Hợp tác và phát triển kinh tế trong vòng một thập kỷ qua.

Báo cáo cũng chỉ ra rằng, những lo ngại về hạn chế của FTA Hàn-Mỹ với kinh tế Hàn Quốc như mở cửa thị trường thịt bò, siết chặt bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ liên quan đến dược phẩm và giảm hạn ngạch về màn hình đã được giảm đáng kể nhờ nỗ lực của chính phủ hai nước trong việc xây dựng các đối sách đảm bảo và tăng cường năng lực cạnh tranh của doanhnghiệp nước mình. Một minh chứng rõ ràng cho việc này là mặc đù số lượng và giá trị nhập khẩu thịt bò Mỹ vào Hàn Quốc gia tăng, số lượng bò Hàn Quốc được nuôi trong cùng thời kỳ này là 3,4 triệu con vào năm 2022, tăng 17% so với năm 2011. Đồng thời, giá thịt bò Hanu nội địa cũng tăng 41% từ 3,78 triệu won /con bò (tính trên 600 kg bò) lên 6,45 triệu won trong cùng thời gian đó [4].

Tuy nhiên, để Hiệp định này phát huy được hiệu quả hơn nữa trong tương lai, chính Hàn Quốc và Mỹ cũng cần tìm ra phương án để giải quyết các vấn đề thương mại điện tử, biến đổi khí hậu và vấn đề nhân quyền.

Nguyễn Ngọc Mai, Trung tâm Nghiên cứu Hàn Quốc, Triều Tiên tổng thuật

Theo nguồn:

1.  Kim Hyeong Kyeong, Từ hôm nay Hiệp định thương mại FTA Hàn- Mỹ có hiệu lực được 10 năm, Quy mô thương mại của Hàn với Mỹ tăng 67% (한미 FTA 오늘로발효 10년…대미무역규모 67% ↑)

KBS: https://news.kbs.co.kr/news/view.do?ncd=54152592.

2. Hiệp hội thương mại Hàn Quốc (KITA), Kim ngạch thương mại trong 10 năm ký kết Hiệp định FTA Hàn-Mỹ tăng 66%… Tăng cường xuất khẩu xe và chất bán dẫn, thương mại song phương năm 2021 là 169,1 tỷ đô la ... Thặng dư thương mại là 22,7 tỷ đô la (한미 FTA 10년' 무역규모 66% 늘었다…車·반도체수출↑, 작년양국무역액 1691억불…227억불흑자)

KITA:https://www.kita.net/cmmrcInfo/cmmrcNews/cmmrcNews/cmmrcNewsDetail.do?pageIndex=1&nIndex=67467&sSiteid=1

3.Yi Byeong Hee, 10 năm ký kết Hiệp định FTA Hàn - Mỹ ... Quy mô thương mại của Hàn Quốc với Mỹ tăng 66% (한미 FTA 10년…對美무역규모 66% 커졌다)

Economist: https://economist.co.kr/2022/03/14/industry/normal/20220314180007073.html

4.Song Kwang Seob, Xuất khẩu tăng 61% trong vòng 10 năm ký kết Hiệp định thương mại Hàn- Mỹ (한·미 FTA 10년간수출 61% 늘어)

Nhật báo kinh tế Hàn Quốc:https://www.mk.co.kr/news/economy/view/2022/03/235727/

5. Nhật báo kinh tế Hàn Quốc, 10 năm ký kết Hiệp định FTA Hàn - Mỹ ... Quy mô thương mại của Hàn Quốc với Mỹ tăng 66%, duy trì thặng dư thương mại trong 10 năm(한미 FTA 10년…대미무역 66% 늘고 10년째무역흑자유지)

Nhật báo kinh tế Hàn Quốc: https://www.mk.co.kr/news/economy/view/2022/03/233536/