Trong bối cảnh cuộc tập trận quân sự chung Hàn - Mỹ vừa được triển khai (16/8), phía Triều Tiên liên tục lên tiếng phản đối cuộc diễn tập trên và đưa ra cảnh báo về một cuộc khủng hoảng an ninh nghiêm trọng, Đặc phái viên phụ trách chính sách Bắc Triều Tiên thuộc Bộ Ngoại giao Mỹ Sung Kim và Thứ trưởng phụ trách khu vực châu Á-Thái Bình Dương kiêm Trưởng đoàn đàm phán hạt nhân Bộ Ngoại giao Nga Igor Morgulov đã đến Seoul (21/8). Tại đây, các bên sẽ hội đàm về biện pháp thúc đẩy tiến trình hòa bình trên bán đảo Triều Tiên và mục tiêu sớm đưa Triều Tiên quay trở lại bàn đàm phán.

Ngày 22/8, Bộ Ngoại giao Hàn Quốc cho biết Ngoại trưởng Chung Eui-yong đã gặp Đặc phái viên Sung Kim thảo luận về cách kích hoạt lại trong thời gian sớm nhất tiến trình đàm phán hòa bình trên Bán đảo Triều Tiên đang bị đình trệ. Ngày 23/8, Đặc phái viên về hòa bình và an ninh trên Bán đảo Triều Tiên của Hàn Quốc Noh Kyu-duk đã gặp Đặc phái viên Mỹ Sung Kim. Trong cuộc gặp, hai bên đã thảo luận về khả năng viện trợ nhân đạo cho Triều Tiên, tại đây Đặc phái viên Sung Kim tái khẳng định sự ủng hộ của Mỹ với việc đối thoại và cam kết liên Triều được nêu trong tuyên bố chung giữa Tổng thống Mỹ Joe Biden và Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in vào tháng 5; đồng thời sẽ tiếp tục ủng hộ các dự án hợp tác nhân đạo. Ông Sung Kim cũng tiếp tục nhấn mạnh rằng Washington không chủ trương gây hấn, hối thúc Bình Nhưỡng trở lại đối thoại, khẳng định các cuộc tập trận chung giữa Mỹ và Hàn Quốc đã được diễn ra từ lâu, thường xuyên và hoàn toàn mang tính chất phòng thủ cũng như tăng cường an ninh cho cả hai nước. Ông cũng cho biết sẽ sẵn sàng gặp những người đồng cấp Triều Tiên ở bất cứ đâu và vào bất kỳ thời điểm nào. Về phía Hàn Quốc, ông Noh Kyu-duk cho biết Hàn - Mỹ vẫn đang theo dõi tình hình trên bán đảo, bao gồm việc nối lại đường dây liên lạc Hàn Quốc và Triều Tiên; đồng thời cùng nhất trí sẽ hợp tác để có thể nối lại đàm phán với Triều Tiên càng sớm càng tốt cũng như cùng thảo luận về các dự án hỗ trợ nhân đạo cho Triều Tiên trong nhiều lĩnh vực.

Về phía Nga, ngày 23/8, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Igor Morgulov cũng đã có cuộc họp với Đặc phái viên Mỹ Sung Kim tại Seoul. Trong cuộc phỏng vấn với Đài Phát thanh và truyền hình Hàn Quốc (KBS) cùng ngày, ông Sung Kim cho biết đã có một cuộc họp tốt đẹp với ông Igor Morgulov về tình hình bán đảo Triều Tiên và trong thời gian tới, sẽ tiếp tục liên lạc với người đồng cấp Nga nhằm đạt được tiến triển trong các vấn đề với Bình Nhưỡng. Ngày 24/8, Đặc phái viên Hàn Quốc Noh Kyu-duk tiếp tục có cuộc hội đàm với Thứ trưởng Ngoại giao Nga Igor Morgulov. Đây là cuộc hội đàm trực tiếp đầu tiên giữa Đặc phái viên hạt nhân Hàn-Nga kể từ tháng 11/2019. Trong cuộc gặp, ông Morgulov đã tái khẳng định Nga sẵn sàng đóng vai trò mang tính xây dựng trong việc thúc đẩy tiến trình hòa bình trên Bán đảo Triều Tiên. Đồng thời, ông nhất trí rằng cần phải nhanh chóng nối lại đối thoại hạt nhân với các nước liên quan, trong đó có các cuộc đàm phán giữa Triều Tiên và Mỹ và giữa hai miền Triều Tiên, khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì ổn định trên Bán đảo Triều Tiên trong khu vực. Về phần mình, đặc phái viên Hàn Quốc Noh Kyu-duk cũng đã đề nghị Nga đóng vai trò xây dựng để duy trì sự ổn định và giúp tạo điều kiện thuận lợi cho đối thoại với Bình Nhưỡng và tiếp tục ủng hộ đối thoại, hợp tác liên Triều.

Bộ Thống nhất Hàn Quốc cho biết, cùng ngày 24/8, ông Lee In-young, Bộ trưởng Thống nhất Hàn Quốc đã hội đàm với Đặc phái viên Mỹ Sung Kim để cùng thảo luận về biện pháp phối hợp khởi động các cuộc đàm phán với Bình Nhưỡng. Hai bên chia sẻ quan điểm chung về tình hình hiện tại và thảo luận về cách thức nối lại đối thoại và hợp tác với Triều Tiên vào thời gian sớm nhất. Về phía Hàn Quốc, ông Lee In-young bày tỏ hy vọng nỗ lực can dự của các đồng minh sẽ thành công và nhấn mạnh sự cần thiết phải đảm bảo ổn định tình hình trên Bán đảo Triều Tiên. Về phía Mỹ, đặc phái viên Sung Kim tiếp tục cho biết Mỹ không có ý thù địch với Triều Tiên, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì quan hệ ngoại giao song phương chặt chẽ nhằm giải quyết các vấn đề Triều Tiên thông qua ngoại giao và can dự, bao gồm cả trong lĩnh vực hỗ trợ nhân đạo.

Nhằm thể hiện lập trường nhất quán của Seoul trong việc duy trì hợp tác chặt chẽ với Washington trong các vấn đề liên quan đến Bình Nhưỡng, ngày 27/8, Bộ Ngoại giao Hàn Quốc cho biết đặc phái viên Noh Kyu-duk sẽ tới Mỹ trong những ngày tới để hội đàm với với ông Sung Kim về nỗ lực nối lại đối thoại với Triều Tiên, tiếp nối các cuộc thảo luận của hai bên tại Seoul. Bộ Ngoại giao Hàn Quốc hy vọng với chuyến thăm này, hai nước sẽ có các cuộc tham vấn sâu về việc sớm nối lại tiến trình hòa bình trên Bán đảo Triều Tiên.

Về cơ bản, cả ba bên Mỹ, Hàn, Nga đều muốn giải quyết các vấn đề Triều Tiên thông qua đối thoại, kêu gọi Bình Nhưỡng không thực hiện các hành động khiêu khích. Điều đáng chú ý là mặc dù thăm Seoul cùng một thời điểm nhưng Mỹ, Hàn, Nga đã không tổ chức một cuộc họp chung ba bên. Tuy nhiên, việc ba quốc gia tiến hành các cuộc tiếp xúc gần như đồng thời nhằm thảo luận cách thức tái khởi động các cuộc đàm phán hạt nhân với Triều Tiên đã cho thấy cả ba nước có cùng đồng tâm hợp lực với một mối quan tâm chung. Trong thời gian qua, khi đường dây liên lạc liên Triều bất ngờ được nối lại tín hiệu đã làm dấy lên những hy vọng về sự tan băng trong quan hệ liên Triều cũng như cải thiện quan hệ Mỹ-Triều. Nhưng mối quan hệ này lại có dấu hiệu trầm lắng khi các bên có ý kiến riêng về việc Washington và Seoul tiến hành cuộc tập trận chung mùa hè vừa qua, Triều Tiên cũng cảnh báo về một cuộc khủng hoảng an ninh nghiêm trọng.

Có thể thấy, trong thời gian qua Mỹ và Hàn Quốc cùng các bên liên quan tiến hành hàng loạt cuộc thảo luận nhằm tìm ra cách thức tái khởi động các cuộc đàm phán phi hạt nhân với Triều Tiên. Tuy nhiên, đây không phải vấn đề có thể giải quyết trong một sớm một chiều, bởi trên thực thế nó vốn đã bị đình trệ hơn hai năm qua. Để thoát khỏi bế tắc thì việc chung sức chung lòng, thiện chí, hợp tác từ các nước liên quan là điều vô cùng cần thiết hiện nay.

Trần Thị Mỹ Hoa, Trung tâm Nghiên cứu Hàn Quốc-Triều Tiên

Tài liệu tham khảo:

1. Thông tấn Hàn Quốc (Yonhap) (2021), Seoul FM, U.S. envoy discuss ways to resume Korean peace process: ministry

https://en.yna.co.kr/view/AEN20210822002600315

2. Thông tấn Hàn Quốc (Yonhap) (2021), Top nuclear envoys of S. Korea, U.S. discuss humanitarian aid to N. Korea

https://en.yna.co.kr/view/AEN20210823000455325?section=nk/nk

3. Đình Nam (2021), Đặc phái viên Mỹ - Hàn nhóm họp nhằm hạ nhiệt căng thẳng trên Bán đảo Triều Tiên

Báo điện tử Đài Tiếng nói Việt Nam: https://vov.vn/the-gioi/dac-phai-vien-my-han-nhom-hop-nham-ha-nhiet-cang-thang-tren-ban-dao-trieu-tien-884948.vov

4. Đài KBS World (2021), Đặc phái viên hạt nhân Hàn-Nga họp tại Seoul

https://world.kbs.co.kr/service/news_view.htm?lang=v&Seq_Code=51272

5. Thông tấn Hàn Quốc (Yonhap) (2021), Russia reaffirms willingness for 'constructive role' in peninsula peace process

https://en.yna.co.kr/view/AEN20210824006500325?section=national/diplomacy

6. Thông tấn Hàn Quốc (Yonhap) (2021), Unification minister hold talks with U.S. nuclear envoy on N. Korea

https://en.yna.co.kr/view/AEN20210824005351325?section=nk/nk

7. Thông tấn Hàn Quốc (Yonhap) (2021), S. Korea's top nuclear envoy to visit U.S. for talks on N. Korea

https://en.yna.co.kr/view/AEN20210827005200325?section=national/diplomacy