Tại Hàn Quốc, chương trình hành động tích cực (Affirmative Action-AA) lần đầu tiên có hiệu lực vào năm 2006 được triển khai ở các doanh nghiệp nhà nước và tư nhân có từ 1.000 lao động trở lên. Đây là một giải pháp được thiết kế để mở rộng việc làm của phụ nữ, hạn chế hành động phân biệt đối xử chống lại phụ nữ. Sau hai năm thực hiện, chương trình được mở rộng ra tới các doanh nghiệp tư nhân nhỏ hơn (500-999 lao động).  Không giống như ở Mỹ và Canada, AA được áp dụng cho giới cũng như các nhóm thiểu số khác (chủng tộc, dân tộc và người khuyết tật), AA Hàn Quốc chỉ tập trung vào vấn đề giới giống như Úc. AA Hàn Quốc đặc biệt tập trung về tỷ lệ nữ trong tổng số lao động và cán bộ quản lý. Các doanh nghiệp có số lao động nữ hoặc nữ quản lý ít hơn trong doanh nghiệp đều được coi là phân biệt đối xử đối với phụ nữ và đòi hỏi phải mở rộng việc làm cho phụ nữ do các quy định của AA. Tuy nhiên, AA Hàn Quốc không tính tới chất lượng công việc hay bất đình đẳng thu nhập mà chỉ tập trung vào số lượng lao động nữ.

Việc thực hiện của AA tại Hàn Quốc tiến hành trong bốn giai đoạn. Đầu tiên, tổ chức trong diện thực hiện AA phải đệ trình báo cáo ban đầu danh sách số lượng nhân viên nam và nữ theo công việc và chức vụ (năm 1). Tiếp theo, tổ chức có tỷ lệ lao động nữ (trong tổng số lao động và vị trí quản lý) thấp hơn mức bình quân 60 % phải nộp kế hoạch thực hiện AA, thể hiện kế hoạch mở rộng việc làm cho phụ nữ của năm tiếp theo (năm 2). Thứ ba, các tổ chức đã đệ trình một kế hoạch thực hiện phải nộp một báo cáo tiến độ năm tiếp theo để đánh giá quá trình thực hiện (năm 3). Cuối cùng, dựa trên kết quả đánh giá, các tổ chức đã đạt được tiến bộ đáng kể được ghi nhận với giải thưởng. Trong khi đó, các tổ chức không đáp ứng các yêu cầu được thông báo về sự kiện này và phải thực hiện đầy đủ kế hoạch mà họ đã gửi trước đó (năm 3). Một hình phạt tài chính 3 triệu won Hàn Quốc hoặc ít hơn được áp dụng cho các tổ chức không nộp báo cáo ban đầu hoặc đệ trình một báo cáo sai sự thật, các tổ chức không nộp kế hoạch thực hiện, không đệ trình báo cáo tiến độ hoặc báo cáo sai.

Hiện nay, AA tại Hàn Quốc được áp dụng với các cơ cơ quan nhà nước có từ 50 nhân viên trở lên và  doanh nghiệp có từ 500 lao động trở lên. Theo Điều 2 của Luật Làm việc Bình đẳng và Hỗ trợ hài hòa công việc-gia đình, chương trình hành động tích cực là các biện pháp được thiết kế để tạo điều kiện thuận lợi cho mọi lao động không dựa vào giới tính nhằm loại bỏ phân biệt đối xử giới trong việc làm hoặc thúc đẩy việc làm bình đẳng. Bộ Lao động và Việc làm Hàn Quốc đã tiến hành một cuộc khảo sát để tìm hiểu tình hình việc làm của lao động nam và nữ trong các tổ chức (tổng số là 1.778 tổ chức, bao gồm doanh nghiệp tư nhân có từ 500 nhân viên chính thức trở lên và các cơ quan nhà nước có từ 50 nhân viên trở lên) buộc phải thực hiện chương trình hành động tích cực. Kết quả điều tra cho thấy, tỷ lệ lao động và nhà quản lý nữ trong các tổ chức này là 36,04% và 17,02% trong năm 2012, tăng 0,8% và 0,4% so với cùng kỳ  năm trước.

Tỷ lệ lao động và nhà quản lý nữ

(Đơn vị: %)

Kết quả điều tra cho thấy, tỷ lệ lao động nữ tăng ở các doanh nghiệp cũng như các cơ quan lớn, nơi lao động nữ được sử dụng tương đối thấp. Chương trình hành động tích cực đã phát huy hiệu quả bằng cách tăng cường sự tham gia của phụ nữ trong các hoạt động kinh tế và nâng cao nhận thức xã hội của lao động nữ. Xét tỷ lệ lao động nữ trong các doanh nghiệp và các doanh nghiệp cần phải thực hiện chương trình hành động tích cực thấy rằng, tỷ lệ phụ nữ trong số tất cả các nhân viên hưởng lương (Khảo sát hoạt động kinh tế của dân số theo thống kê Hàn Quốc) : 42,61 % trong năm 2010 đã tăng  lên 42,86% trong năm 2012 (tăng 0,25 %). Bên cạnh đó, tỷ lệ lao động nữ trong các doanh nghiệp bắt buộc phải có hành động tích cực: 34,12 % trong năm 2010 đã tăng lên 36,04 % vào cuối năm 2012 (tăng 1,92%).

Tống Thùy Linh tổng thuật

Trung tâm Nghiên cứu Hàn Quốc

Tổng thuật từ:

1. Bài viết “Affirmative Action in Korea: Its Impact on Women’s Employment, Corporate Performance and Economic Growth” của Jin Hwa Jung, Hyo-Yong Sung, Hyun-Sook Kim, từ http://www.google.com.vn/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&ved=0CC4QFjAA&url=http%3A%2F%2Fwww.aeaweb.org%2Faea%2F2012conference%2Fprogram%2Fretrieve.php%3Fpdfid%3D188&ei=85IgU-ffFMeOlQXTuoHYBQ&usg=AFQjCNE7taVPp59AytuUERYyl0tzFrk35g&bvm=bv.62788935,d.dGI&cad=rja

2. “ Female employment steadily grows among well-established enterprises and public institutions” tại http://www.moel.go.kr/english/poli/poliNewsnews_view.jsp?idx=1022