Một năm đã trôi qua kể từ khi Hiệp định thương mại tự do (FTA) Hàn Quốc -Mỹ có hiệu lực. Kể từ khi thông báo chính thức đàm phán thương mại tự do  giữa Seoul và Washington năm 2006, thương mại song phương không chỉ là một nguồn chính của những cuộc tranh luận sôi nổi về tác động của nó lên nền kinh tế Hàn Quốc mà nó cũng là một vấn đề gây tranh cãi về mặt chính trị và xã hội. Các  quan điểm về những ảnh hưởng có thể của FTA đối với Hàn Quốc có cả những quan điểm tích cực và tiêu cực.

Những người lạc quan kỳ vọng ​​hiệp định thương mại song phương này sẽ khuyến khích các quốc gia xuất khẩu và nâng cao lợi thế cạnh tranh của ngành công nghiệp dịch vụ của mình, dẫn đến sự cất cánh thứ hai của nền kinh tế Hàn Quốc. Những người bi quan lo ngại rằng, các sản phẩm nông nghiệp rẻ hơn từ Mỹ sẽ ảnh hưởng tới nông dân Hàn Quốc và các điều khoản tranh cãi về đầu tư nhà nước của hiệp định này sẽ làm hạn chế chủ quyền pháp lý của Hàn Quốc. Tuy nhiên, hiện tại, rất khó để xác định bên nào có lợi nhiều hơn.

Sự đánh giá về kinh tế vẫn còn quá sớm

Không thể nói rằng FTA Hàn - Mỹ không tạo ra bất kỳ thành quả kinh tế vĩ mô nào. Nói chung, sự thành công của một FTA được xác định bởi sự mở rộng thương mại, tăng trưởng của đầu tư trực tiếp, nâng cao khả năng cạnh tranh công nghiệp. Theo nghĩa này, việc thực hiện thương mại và đầu tư theo FTA Hàn-Mỹ là tương đối mạnh. Mặc dù xuất khẩu của Hàn Quốc bị tác động từ những điều kiện bên ngoài không thuận lợi, xuất khẩu sang Mỹ tăng 1,4%,  đặc biệt xuất khẩu của các mặt hàng đã giảm thuế tăng lên 10,4%. Kết quả là, tỷ lệ sử dụng trung bình FTA cũng tăng từ 50% vào cuối tháng 6 năm 2012 lên đến 69,6% vào cuối tháng 2 năm 2013.

Tuy nhiên, trước mắt, nhập khẩu đã có những kết quả khác nhau. Tổng lượng nhập khẩu của Hàn Quốc giảm 3,8% trong khi nhập khẩu từ Mỹ giảm 9,1%, đẩy thặng dư thương mại của nước này với nền kinh tế lớn nhất thế giới lên 39,1% so với năm trước. Người ta cho rằng, mục tiêu chính của một FTA là phân phối có hiệu quả các nguồn lực, sự mất cân bằng thương mại không thể được xem là điều tích cực. Hơn nữa, trong các mặt hàng đầu tư trực tiếp, đầu tư của Mỹ ở Hàn Quốc đã tăng hơn hai lần lên 4,5 tỷ USD, trong khi đầu tư của Hàn Quốc vào Mỹ đã giảm cả về số lượng và giá trị các giao dịch.

Tuy nhiên, rất khó để đánh giá kết quả tổng thể của FTA Hàn-Mỹ dựa trên các số liệu thương mại đó. Mặc dù thuế đối với phụ tùng ô tô đã được dỡ bỏ ngay sau khi FTA có hiệu lực vào ngày 15 tháng 3 năm 2012, các loại thuế đối với những phương tiện đã hoàn tất sẽ được dỡ bỏ vào năm 2016 và loại bỏ hoàn toàn thuế quan sẽ được áp dụng cho các mặt hàng nhạy cảm như hàng hóa y tế trong 4 hoặc 5 năm nhưng điều này không có nghĩa là cho đến khi có một sự đánh giá toàn diện FTA mới có thể thực hiện được.

Hiện tại cũng chưa phải là thời điểm thích hợp để đánh giá xem khả năng cạnh tranh của Hàn Quốc liệu đã mạnh lên. Mục tiêu cơ bản của FTA song phương là để nâng cao hiệu quả của ngành công nghiệp dịch vụ địa phương thông qua cạnh tranh được khuyến khích bằng việc mở cửa thị trường. Tuy nhiên, do lĩnh vực dịch vụ kinh doanh chính vừa bước vào giai đoạn đầu tiên của việc mở cửa thị trường, nên rất khó để kỳ vọng những tác động toàn diện nhanh chóng của các hiệp định thương mại.Ví dụ, lĩnh vực dịch vụ pháp lý và thanh toán. Hiện nay đang trong giai đoạn mới của mở cửa thị trường, chỉ có văn phòng chi nhánh địa phương  được thành lập. Những thay đổi quan trọng không thể được kỳ vọng ​​từ một mục tiêu khiêm tốn. Vì vậy, tác động chính của FTA có thể sẽ xuất hiện trong 2-5 năm khi quan hệ đối tác với các công ty luật của Hàn Quốc được thiết lập hoặc các hoạt động kinh doanh độc lập được cho phép.

Tuy nhiên, rõ ràng là các công ty luật Mỹ tích cực thiết lập sự hiện diện của họ trong giai đoạn đầu tiên. Theo phân tích của Viện Chính sách Kinh tế Quốc tế của Hàn Quốc, tính đến ngày 15 tháng 2 năm 2013, có 28 trong số 37 luật sư nước ngoài và 12 trong số 15 công ty luật quốc tế đang hoạt động tại Hàn Quốc thuộc công ty luật có cơ quan đầu não tại Mỹ. Ngoài ra, quá trình mở rộng và toàn cầu hoá các công ty luật Hàn Quốc hiện nay theo hình thức hoạt động của các công ty luật Mỹ bắt đầu hoạt động ở Hàn Quốc một cách nghiêm túc.

Bảng 1: Hiệu quả của FTA Hàn - Mỹ (15/3/2012 ~28/2/2013)

Lưu ý: Tỷ lệ tăng/giảm tượng trưng cho sự so sánh hàng năm

Nguồn: Bộ Chiến lược và Tài chính, “Kết quả chính của FTA Hàn - Mỹ trong năm đầu tiên”

Trần Thị Duyên - Viện NC Đông Bắc Á

Nguồn: http://www.koreafocus.or.kr/design3/essays/view.asp?volume_id=137&content_id=104653&category=G