Trong những năm gần đây, việc làm của các nhóm thiểu số ở Hàn Quốc bao gồm: phụ nữ, người nước ngoài và người khuyết tật đang tăng lên. Điều này dẫn tới gia tăng tính đa dạng trong nguồn nhân lực ở các công ty Hàn Quốc. Lao động nữ không những được nâng cao về trình độ học vấn và chức vụ mà còn có sự gia tăng về số lượng. Lao động nữ tại các công ty lớn có trên 500 lao động đã tăng 1,6 lần, từ 223.604 người trong năm 2001 lên 375.430 người trong năm 2010. Quy mô tuyển dụng người nước ngoài và người khuyết tật tại các doanh nghiệp trong nước cũng tăng với tốc độ nhanh. Lao động là người nước ngoài cũng tăng gấp 4 lần, từ 141.057 người lên 562.579 người trong thời gian tương tự. Số lao động là người khuyết tật tăng 5,7 lần từ 22.060 người lên 126.416 người.

Bên cạnh việc tăng cường tuyển dụng các nhân viên có kinh nghiệm làm việc, có giá trị quan, tri thức đa dạng thì tính đa dạng liên quan đến công việc cũng được tăng cường. Nhờ có sự thay đổi trong chính sách tuyển dụng của các công ty nên tỷ lệ nhân viên có năng lực được sử dụng một cách linh hoạt cũng gia tăng. Trong chính sách tuyển dụng nhân viên trẻ của các doanh nghiệp trong nước từ năm 2002 đến năm 2009, tỷ lệ trung bình nhân viên có kinh nghiệm là 31,4%. Số lượng nhân viên trẻ sinh sau năm 1980 là 1.980.000 người (8,8%) vào năm 2004 đã tăng lên 3.950.000 người, chiếm 16,8% năm 2009, tăng khoảng 2 lần.

Tỷ lệ lao động nữ, người nước ngoài và người khuyết tật

trong lực lượng lao động

Đơn vị: %

Nguồn: Bộ Lao động và Việc làm, “Điều tra về loại hình lao động hiện tại”; Bộ Lao động và Việc làm (2010), “Thống kê Lao động là người khuyết tật năm 2010”; Vụ Chính sách Lao động Nhập cư Hàn Quốc, “Tình trạng hiện tại của lao động nước ngoài đủ tiêu chuẩn”.

Nhìn vào bảng trên có thể thấy, tỷ lệ lao động nữ trong lực lượng lao động luôn tăng dần qua từng năm, tốc độ tăng ổn định nhất. Tuy nhiên, tỷ lệ lao động là người nước ngoài và người khuyết tật trong lực lượng lao động vẫn thấp với tốc độ tăng không đồng đều.

Theo các kết quả nghiên cứu cho thấy, lực lượng lao động đa dạng hơn có thể giúp tăng cường khả năng sáng tạo và đổi mới, củng cố hình ảnh công ty, tiếp cận dễ dàng hơn với khách hàng, thị trường hiện tại và tiềm năng. Tuy nhiên, sự đa dạng trong nguồn nhân lực có thể dẫn tới những kiện tụng vì nó ảnh hưởng tiêu cực tới nỗ lực, tính cố kết của tổ chức, thậm chí, có thể dẫn tới các rủi ro pháp lý như các cáo buộc phân biệt đối xử.

Mặc dù nguồn nhân lực đa dạng mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp nhưng khi khảo sát tại các doanh nghiệp Hàn Quốc thì thấy rằng, các nhà lãnh đạo tại các công ty Hàn Quốc vẫn thiếu nhận thức về tầm quan trọng của sự đa dạng trong nguồn nhân lực.

Theo kết quả một cuộc điều tra với các Giám đốc điều hành trong các doanh nghiệp Hàn Quốc cho thấy, 68,7% số người được hỏi trả lời rằng: “Lực lượng lao động trong nước đã đa dạng hơn nhiều so với 5 năm trước đây”. Trong số người trả lời như trên, có tới 74,3% cho rằng, sự đa dạng trong nguồn nhân lực đó giúp nâng cao hiệu suất doanh nghiệp. Xin xem Bảng điều tra dưới đây:

Nguồn: Kết quả trong cuộc điều tra 339 thành viên SERICEO, do Viện Nghiên cứu Kinh tế Samsung tiến hành tháng 7 năm 2011.

Nhìn vào bảng điều tra có thể thấy, số người cho rằng, sự đa dạng trong nguồn nhân lực giúp nâng cao hiệu suất doanh nghiệp chiếm tới 74,3% ((1) + (2)). Tỷ lệ này cao hơn hẳn số người có câu trả lời trung lập và không đồng ý về câu hỏi trên là 25,7% ((3)+(4)). Đặc biệt, số người trả lời “không đồng ý” chiếm tỷ lệ rất thấp là 5,9%. Điều này cho thấy, đa số các Giám đốc điều hành trong các doanh nghiệp Hàn Quốc đã nhận thức được ảnh hưởng tích cực của sự đa dạng trong nguồn nhân lực đối với doanh nghiệp.

Trong thực tế, các nhà lãnh đạo doanh nghiệp Hàn Quốc đã thấy rõ được nhiều nhiệm vụ cấp bách trong phương pháp làm việc, đào tạo nhà quản lý và hệ thống nhân sự. Theo kết quả cuộc điều tra trên với các Giám đốc điều hành, nhiệm vụ quan trọng nhất trong quản lý nguồn nhân lực đa dạng trong các công ty Hàn Quốc hiện nay là “cải thiện cách thức và sắp xếp công việc” (42,5%). Điều này có thể được hiểu như là một sự phản ánh các xu hướng xã hội phải gánh vác trách nhiệm lớn hơn trong việc sinh và chăm sóc con đối với phụ nữ khi họ gia nhập lực lượng lao động, đặc biệt là tăng cường nhận thức về một sự cân bằng hơn giữa công việc và gia đình. Các nhiệm vụ quan trọng tiếp theo là “đào tạo cho nhà quản lý” (13,9%), “cải thiện hệ thống nhân sự” (11,8%) và “tổ chức các sự kiện vui chơi trong công ty” (10,9%).

Bởi vậy, có thể thấy, quản lý nguồn nhân lực đa dạng tại các công ty Hàn Quốc đang ở giai đoạn sơ khai và chưa có khả năng khai thác hiểu quả sự phối hợp giữa các nhóm người lao động như phụ nữ, người nước ngoài, nhân tài và lao động trẻ tuổi. Một nền văn hóa tổ chức khép kín, ít tôn trọng sự đa dạng dẫn tới sự ra đi của các nhân tài người nước ngoài và khiến các nhân viên có kinh nghiệm mới được tuyển dụng cảm thấy khó khăn khi thích ứng với tổ chức mới.

Tống Thùy Linh tổng thuật

Trung tâm Nghiên cứu Hàn Quốc.

Tổng thuật từ

Workforce Diversity Management for Creativity & Innovation của Tae Won-You, Lee Sang-Woo, Yun Woo-Geun, Seo Ui-Jung, Samsung Economic Research Institute, 11/2011.

CEO Informantion, Samsung Economic Research Institute, 9/2011.