Năm 2016, Hàn Quốc ban hành Luật Khung về thúc đẩy giáo dục an toàn cho người dân. Cùng năm, Bản đồ hướng dẫn giáo dục an toàn tùy chỉnh theo độ tuổi của người dân Hàn Quốc (Korean Age-specific Safety Education Map - KASEM) thể hiện nội dung giáo dục an toàn cần thiết cho giai đoạn lứa tuổi và giáo dục an toàn cho người giám hộ, do Bộ An toàn Hành chính (MOIS) xây dựng, đã được công bố[1]. Đến năm 2017, Nghị định thi hành Luật Khung về thúc đẩy giáo dục an toàn cho người dân cũng được ban hành (Enforcement Decree of the Framework Act on the Promotion of Safety Education for Citizens)[2]. Mục đích của Luật và Nghị định cùng tên nhằm quy định các vấn đề cần thiết để thúc đẩy giáo dục an toàn quốc gia, nhằm góp phần tạo ra các cộng đồng an toàn trước thảm họa cũng như triển khai luật. Sự ra đời của Luật và Nghị định, bản đồ hướng dẫn giáo dục an toàn tùy chỉnh theo độ tuổi này nhằm khắc phục các điểm mù trong giáo dục an toàn dựa trên hệ thống giáo dục an toàn hiện có, tăng cường giáo dục an toàn khi ứng phó trước thảm họa đối với người dân tại Hàn Quốc. Ở chiều cạnh khác, chính phủ Hàn Quốc nhận thấy vẫn thiếu các trung tâm để người dân có thể trải nghiệm thảm họa và học các kỹ năng ứng phó với thảm họa[3]. Vì vậy, từ năm 2017, Hàn Quốc bắt đầu xây dựng các Trung tâm trải nghiệm an toàn quốc gia, gia tăng số lượng các trung tâm trải nghiệm an toàn - thảm họa trên cả nước.

Trung tâm trải nghiệm an toàn quốc gia là cơ sở để người dân tiếp thu kiến thức và kỹ năng an toàn nhằm ứng phó hiệu quả với các thảm họa và tai nạn thông qua trải nghiệm các tình huống nguy hiểm xuất phát từ thảm họa, tai nạn xảy ra như trong đời thực[4]. Các trung tâm này được trang bị thiết bị, công nghệ mô phỏng thiên tai nhằm giáo dục người dân kiến thức và kỹ năng an toàn, ứng phó hiệu quả với các thảm họa, thiên tai và tai nạn có thể xảy ra. Với mục đích cung cấp các cơ hội giáo dục trải nghiệm an toàn toàn diện và không phân biệt đối xử, Trung tâm trải nghiệm an toàn quốc gia ở Hàn Quốc được phân thành 2 loại: Trung tâm trải nghiệm an toàn chung (General Experience Center) và Trung tâm trải nghiệm an toàn theo chuyên ngành (Specialized Experience Center). Trung tâm trải nghiệm an toàn chung là cơ sở cung cấp các trải nghiệm cần thiết nhằm trang bị kỹ năng an toàn cho người dân theo độ tuổi[5] và được chia thành quy mô lớn, trung bình và nhỏ với diện tích tương ứng trên 1.500m², từ 900m² đến dưới 1.500m², nhỏ hơn 900m². Trong khi đó, Trung tâm trải nghiệm an toàn theo chuyên ngành là cơ sở được trang bị tập trung vào các hạng mục trải nghiệm tai nạn an toàn xảy ra trong các lĩnh vực chuyên môn và chuyên ngành, có diện tích lớn hơn 1.500m². Trung tâm trải nghiệm an toàn theo chuyên ngành đồng thời là cơ sở thực hiện một phần chức năng của một trung tâm trải nghiệm chung, như hàng hải, hàng không, đường bộ/đường sắt, các trung tâm trải nghiệm an toàn thảm họa công nghiệp/điện hạt nhân và hóa học.

Về tổng thể, Trung tâm trải nghiệm an toàn quốc gia cung cấp chương trình giáo dục toàn diện trong sáu lĩnh vực an toàn: an toàn hàng ngày (an toàn trong đời sống), an toàn giao thông, an toàn sức khỏe, an toàn trong thảm họa tự nhiên, an toàn trong thảm họa xã hội, an toàn đối với tội phạm. Tại từng lĩnh vực an toàn lại được chia thành các danh mục an toàn, cụ thể hóa thành các tình huống an toàn nhỏ hơn. Tổng cộng, sáu lĩnh vực an toàn được cụ thể hóa thành 23 danh mục an toàn và 68 tình huống cụ thể[6]. Ví dụ, an toàn đời sống được phân làm 5 danh mục an toàn, gồm: an toàn cơ sở (an toàn tại địa điểm công cộng như phòng hòa nhạc… an toàn tại trung tâm mua sắm, an toàn thang máy, phòng chống té ngã, an toàn sân chơi), an toàn trong hỏa hoạn, an toàn với thiết bị điện và khí ga, an toàn lao động, an toàn khi giải trí. An toàn trong thảm họa thiên nhiên được chia thành 3 danh mục (ứng phó với thảm họa, thảm họa khí hậu, thảm họa địa chất), và được chia thành 13 tình huống nhỏ. Tùy theo quy mô, chức năng... các trung tâm trải nghiệm an toàn quốc gia cung cấp giáo dục an toàn trong từng lĩnh vực, từng tình huống cụ thể. Giai đoạn đầu (2017-2021) các trung tâm trên được thành lập bằng cách hỗ trợ thuế cấp cho an toàn phòng cháy, chữa cháy nhằm cung cấp giáo dục an toàn hiệu quả. Năm 2021, MOIS có kế hoạch xây dựng Trung tâm trải nghiệm an toàn quốc gia tại 8 tỉnh và thành phố, bao gồm: Icheon, Ulsan và Gyeonggi. Hiện tại, Hàn Quốc có 7 trung tâm trải nghiệm an toàn quốc gia đã đi vào hoạt động và một trung tâm đang trong quá trình xây dựng ở thủ đô Seoul, với kinh phí hỗ trợ dao động từ 60 tỷ won-100 tỷ won. Ở các tỉnh, thành phố khác, các trung tâm tương tự, được xây dựng từ trước 2017, đang dần bổ sung chức năng, nâng cấp và xây dựng khu trải nghiệm phù hợp. Đối với trẻ em ít có cơ hội tiếp cận các trung tâm trải nghiệm như vậy trong khu vực lân cận của mình, MOIS cung cấp “Lớp trải nghiệm an toàn tại chỗ”. Ngoài ra, đối với những người đặc biệt dễ gặp rủi ro về an toàn, chương trình giáo dục an toàn tùy chỉnh được cung cấp để đảm bảo không ai bị bỏ lại phía sau[7].

Nhìn chung, thông qua việc xây dựng các Trung tâm trải nghiệm an toàn quốc gia, chính phủ Hàn Quốc đã hiện thực hóa mục tiêu nâng cao giáo dục kỹ năng an toàn trong mọi tình huống, từ đó, tăng cường sự tham gia chủ động của công chúng trong hoạt động giảm thiểu rủi ro thiên tai. Kết hợp với việc ban hành các luật, áp dụng bản đồ hướng dẫn giáo dục an toàn tủy chỉnh theo độ tuổi, đẩy mạnh vận hành các Trung tâm trải nghiệm an toàn quốc gia từ năm 2017 đến nay đã tạo ra những đổi mới trong hoạt động quản lý thảm họa và an toàn ở Hàn Quốc.

Tống Thùy Linh

Trung tâm Nghiên cứu Hàn Quốc, Triều Tiên – Viện Nghiên cứu Đông Bắc Á

Tài liệu tham khảo

1. Korea Legislation Research Institute (2022), “Enforcement Decree Of The Framework Act On The Promotion Of Safety Education For Citizens”, https://elaw.klri.re.kr/kor_service/lawView.do? hseq=60726&lang=ENG.

2. MOIS (2017), “국민안전체험관” (Trung tâm trải nghiệm an toàn quốc gia), https://www.mois.go. kr/frt/sub/a06/b10/safetyExperience/screen.do.

3. MOIS (2021), “Disaster & Safety Management in Korea”, https://www.mois.go.kr/eng/bbs/type002/commonselectBoardArticle.do?bbsId=BBSMSTR_000000000022&nttId=83751.

4. 국제일보 (Nhật báo Quốc tế) (2016), “생애주기별로필요한안전교육한눈에” (Khái quát về sự cần thiết giáo dục an toàn theo vòng đời), http://www.kookjeilbo.com/news/article.html?no=40782.

5. 국민안전교육플랫폼 (Nền tảng giáo dục an toàn quốc gia), 안전체험관현황 (Thực trạng các trung tâm trải nghiệm an toàn), https://kasem.safekorea.go.kr/ptlCont.do?url=sftCnterRgnMng.

6. National Federation of Disaster and Safety (2020), “생애주기별안전교육” (Giáo dục an toàn theo vòng đời), https://www.nfds032.com/education3.

7. So Eun Park (2015), “Disaster management in Korea”, International Institute of Global Resilience (IIGR), https://aboutiigr.org/wp-content/uploads/2015/05/Disaster-Management-in-Korea-by-So-Eun-Park-May-5-2015.pdf.