Hàn Quốc đã chính thức khởi động các bước chuẩn bị cho cuộc bầu cử tổng thống khóa mới khi nhiệm kì Tổng thống Hàn Quốc khóa XIX của ông Moon Jae-in đang dần bước vào giai đoạn cuối. Theo lịch trình, ngày 13-14 tháng 2 năm 2022, các ứng cử viên tổng thống sẽ đăng kí hồ sơ bầu cử, ngày 15 sẽ bắt đầu vận động tranh cử. Sau đó, ngày 23-28 tháng 2, bầu cử dành cho cử tri ở nước ngoài sẽ được tổ chức. Ngày 4-5 tháng 3, bầu cử sớm sẽ được tổ chức ở một số điểm trong nước và ngày 9/3,cuộc bầu cử chính thức tổng thống khóa XX sẽ được tiến hành. Như vậy, trong năm tới, ứng cử viên trúng cử vào ngày 9 tháng 3 sẽ tiến hành lễ nhậm chức vào ngày 10 tháng 5, sau ngày bầu cử khoảng 2 tháng và chính thức trở thành tổng thống thứ 20 của Hàn Quốc.

Ủy ban Quản lí bầu cử Trung ương Hàn Quốc thông báo bắt đầu tiếp nhận hồ sơ ứng cử viên Tổng thống dự bịtừ ngày 12 tháng 7 năm 2021, chính thức khởi động cuộc bầu cử Tổng thống khóa XX. Những ai nộp hồ sơ ứng cử viên Tổng thống dự bị bắt buộc phải rời chức vụ trong hệ thống chính trị đương nhiệm mới có tư cách tiến hành các hoạt động chuẩn bị vận động bầu cử. Thông thường, ứng cử viên tổng thống dự bị của đảng cầm quyền thường được dành cho số báo danh là số 1.

Ủy ban Kiểm duyệt truyền thông bầu cử tổng thống khóa XX đã được Ủy ban Kiểm duyệt thông tin truyền thông Hàn Quốc thành lậpvào ngày 1 tháng 9 năm 2021. So với các khóa trước, Ủy ban Kiểm duyệt truyền thông bầu cử tổng thống khóa XX được thành lập muộn hơn 1 tháng do đơn vị chủ quản kiện toàn nhân sự muộn. Do đó, Ủy ban này có nhiệm kì từ ngày 1 tháng 9 năm 2021 cho tới ngày 8 tháng 4 năm 2022. Chủ tịch Ủy ban do giáo sư danh dự khoa Thông tin truyền thông trường đại học Cheonbuk Kwon Hyok-nam, Phó chủ tịch Ủy ban do bà Park Dong-soon, một quan chức của Liên hiệp hội YWCA Hàn Quốc đảm trách. Ủy ban Kiểm duyệt truyền thông bầu cử tổng thống khóa XX đã nhanh chóng tiến hành cuộc họp đầu tiên luôn trong ngày ra mắt để thông qua và công bố “Quy định đặc biệt về kiểm duyệt truyền thông bầu cử”. Nội dung chủ yếu của quy định này là các hướng dẫn tuân thủ truyền thông bầu cử công bằng minh bạch như yêu cầu tuân thủ các tiêu chuẩn trong điều tra dư luận và báo cáo, tiêu chuẩn xuất hiện trên truyền hình của ứng cử viên, giữ gìn sự khách quan minh bạch trong đưa tin về bầu cử…

Cũng trong thời điểm đầu tháng 9 này, Ủy ban bầu cử các địa phương đều ra thông báo sẽ kiểm tra và xử phạt các hành vi vận động bầu cử bất hợp pháp kể từ ngày 10 tháng 9 năm 2020, hướng dẫn các chính đảng và các ứng cử viên tổng thống dự bị không vi phạm các quy định bầu cử cũng như các quy định khác trong kỳ nghỉ Tết trung thu (Choseok). Theo Luật bầu cử Hàn Quốc, nhằm bảo đảm sự công bằng về cơ hội vận động tranh cử và ngăn chặn các sai phạm ảnh hưởng đến sự công minh của bầu cử, trước ngày bầu cử chính thức 180 ngày, các cơ quan, tổ chức của chính đảng hay ứng cử viên có hành vi tác động đến cử tri thì sẽ bị xử phạt nghiêm minh.

Trong khi đó, các chính đảng Hàn Quốc đang ráo riết tìm kiếm và lựa chọn người đại diện ra ứng cử tổng thống nhiệm kì mới. Các đảng sẽ cử đại diện tranh cử chủ yếu là đảng Dân chủ cùng nhau, đảng Sức mạnh của nhân dân, đảng Dân chủ mở rộng… Trong đó, ứng cử viên đảng cầm quyền là đảng Dân chủ cùng nhau (더불어민주당) được bầu trù bị vào tháng 7 năm 2021, từ ngày 5/9/2021 bắt đầu bầu ứng cử viên chính thức. Trước ngày 15/10/2021, đảng này sẽ chính thức giới thiệu ứng cử viên tổng thống khóa XX. Các nhân vật như Lee Jae-myung, Lee Nak-yeon đang chiếm ưu thế nhất so với các nhân vật tiềm năng khác. Còn đảng đối lập lớn nhất là đảng Sức mạnh của nhân dân (국민의힘) cũng đang gấp rút triển khai để kịp trước ngày 9/11/2021 sẽ chính thức giới thiệu ứng cử viên tổng thống của đảng ra tranh cử. Các nhân vật như Youn Suk-yeol, Hong Joon-pyo đang là những người có tỷ lệ ủng hộ cao trong đảng này.

Xu thế ủng hộ của dư luận cho khối đảng dân chủ tiến bộ và cũng là khối đảng cầm quyền và khối đảng bảo thủ đối lập có sự thay đổi liên tục. Kết quả điều tra dư luận cho thấy, hai bên lần lượt thay nhau dành ngôi đầu theo từng tháng trong suốt thời gian từ tháng 4 năm 2021. Tuần cuối tháng 8 năm 2021, kết quả ủng hộ cho khối đảng dân chủ chiếm 45,2% và khối đảng bảo thủ là 49,4%. Đầy là kết quả rất sát sao khó đoán định được khối đảng nào sẽ là ngôi đầu trong thời gian tới. Hai đại diện của hai khối đảng được ủng hộ nhiều nhất là ông Lee Jae-myung, người đứng đầu tỉnh Gyeonggi-do và ông Youn Suk- yeol, người đứng đầu cơ quan  Kiểm sát Hàn Quốc cũng có tỷ lệ ủng hộ bám sát nhau. Lần lượt, tỷ lệ ủng hộ của hai người vào tuần cuối tháng 8 là 24,9% và 26,5% trong xu thế ổn định cho ông Lee và xu thế giảm cho ông Youn.

Hàng loạt cuộc điều tra dư luận về cuộc bầu cử tổng thống khóa XX của hàng loạt các công ty, tổ chức, đơn vị, hãng thông tấn báo chí liên tục được thực hiện và công bố làm nóng lên không khí cạnh tranh giữa các ứng cử viên và các chính đảng Hàn Quốc. Kết quả giữa các bên đôi khi có sự khác biệt và sự cạnh tranh ngầm đưa ra kết quả dự đoán sát thực tế nhất cũng góp phần làm cho cuộc bầu cử tổng thống khóa tới ở Hàn Quốc thêm phần sôi động. Bầu không khí này sẽ càng gia tăng theo thời gian cho tới ngày bầu cử chính thức kết thúc.

Các cuộc bầu cử ở Hàn Quốc, đặc biệt là cuộc bầu cử Tổng thống luôn có những bất ngờ ở thời điểm cuối cùng. Đặc biệt, trong bối cảnh hiện nay, khi dịch Covid-19 bùng phát trở lại, Hàn Quốc buộc phải áp dụng giãn cách xã hội ở mức cao để phòng ngừa không chỉ ảnh hưởng đến công tác bầu cử mà còn ảnh hưởng đến chiến lược tranh cử của các ứng cử viên tổng thống khóa mới. Bên cạnh đó, mối quan hệ với Triều Tiên chưa được nối lại kể từ sau khi đàm phán Mỹ - Triều, Hàn - Triều không có kết quả và Triều Tiên phá hủy Văn phòng liên lạc liên Triều cũng đặt ra những câu hỏi lớn cho nhiệm kì tổng thống mới. Xu thế gia tăng cạnh tranh Mỹ-Trung, sự gia tăng hiện diện của Mỹ và xu thế tái cấu trúc quyền lực ở châu Á tiềm tàng những biến đổi khó lường trên bán đảo Triều Tiên và khu vực cũng làm gia tăng mối quan tâm đến sự xuất hiện của tân tổng mới ở Hàn Quốc./.

Nguyễn Thị Thắm

Trung tâm Hàn Quốc, Triều Tiên, Viện Nghiên cứu Đông Bắc Á

Tài liệu tham khảo

1. Kwak Woo-shin, 2021, Mức độ ủng hộ cho các ứng cử viên tổng thống kỳ tới: Youn 26,5%, Myong 24,9%...(차기 대선주자 선호도] 윤 26.5% - 명 24.9%...) Ohmynews, ngày 26/8/2021:http://www.ohmynews.com/NWS_Web/Event/Special/opinion_poll_2019/at_pg.aspx?CNTN_CD=A0002769485&CMPT_CD=P0001&utm_campaign=daum_news&utm_source=daum&utm_medium=daumnews

2. Lee Chang-kyu, 2021, Ra mắt Ủy ban Kiểm duyệt truyền thông bầu cử tổng thống khóa XX,  Ủy ban Kiểm duyệt thông tin truyền thông (방심위, 20대 대선 선거방송심의위원회 출범), News 1, ngày 1/9/2021.https://news.v.daum.net/v/20210901171325677

3. Park Kyong-ho, 2021, Trước bầu cử tổng thống khóa XX 180 ngày, kể từ ngày 10 tháng 9, xử phạt hành vi vận động tranh cử bất hợp pháp (제20대 대선 180일 남겨둔 9월 10일부터 선거운동 불법행위 단속), Pressian ngày 2/9/2021.https://www.pressian.com/pages/articles/2021090214291538877?utm_source=daum&utm_medium=search#0DKU

4. Park Kyung-joon, 2021, Bắt đầu đăng kí ứng cử viên tổng thống dự bị…Mở màn cuộc bầu cử tổng thống khóa XX (대선 예비후보 등록 시작…20대 대선 막 올랐다), Yonhap News, 12/7/2021:https://www.yna.co.kr/view/AKR20210711051300001?input=1179m

5. Từ điển Namu wiki, 2021, Bầu cử Tổng thống khóa XX (제20대 대통령 선거): https://namu.wiki/w/%EC%A0%9C20%EB%8C%80%20%EB%8C%80%ED%86%B5%EB%A0%B9%20%EC%84%A0%EA%B1%B0