Ý NGHĨA CỦA CUỘC GẶP THƯỢNG ĐỈNH TRUNG -TRIỀU
Đăng ngày:
Ngày 20 và 21 tháng 6 vừa qua, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cùng phu nhân đã thăm chính thức Cộng hòa dân chủ nhân dân Triều Tiên theo lời mời của Chủ tịch Ủy ban Quốc vụ nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Triều Tiên Kim Jong Un. Đây là chuyến thăm khuôn khổ cấp nhà nước đầu tiên của nhà lãnh đạo Trung Quốc tới Triều Tiên trong vòng 14 năm qua kể từ năm 2005, sau chuyến thăm của Chủ tịch Hồ Cẩm Đào và diễn ra ngay trong năm kỷ niệm 70 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước (6/10/1949 - 6/10/2019). Cuộc hội đàm giữa hai nhà lãnh đạo của hai nước diễn ra tại nhà khách Kumsusan (Thái Dương), thủ đô Bình Nhưỡng vào ngày 20 tháng 6 trong không khí trang nghiêm, thẳng thắn. Hai nhà lãnh đạo đã cùng nhau trao đổi nhiều vấn đề của khu vực, quốc tế và đã đạt được những đồng thuận về các vấn đề thảo luận. Theo đó, hai bên đánh giá, trong bối cảnh khu vực và quốc tế thay đổi phức tạp như hiện nay, việc phát triển sâu sắc hơn nữa quan hệ giữa hai đảng và hai chính phủ là điều phù hợp với lợi ích chung của hai quốc gia, có lợi cho hòa bình, ổn định và sự phát triển khu vực. Hai nước nhất trí tiếp tục trao đổi chiến lược một cách chặt chẽ, củng cố sự hiểu biết và lòng tin lẫn nhau, duy trì giao lưu cấp cao, tăng cường hơn nữa trao đổi, hợp tác trên các lĩnh vực. Chuyến thăm Triều Tiên của nhà lãnh đạo cao nhất Trung Quốc lần này thu hút sự quan tâm của dư luận thế giới. Đối với quan hệ hai nước Trung –Triều, đây là chuyến thăm được cho là có ý nghĩa đặc biệt đối với quan hệ hai nước, cũng như tiến trình giải quyết vấn đề hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên, bởi đây là chuyến công du Triều Tiên đầu tiên của ông Tập Cận Bình trên cương vị là Chủ tịch Trung Quốc, dù trước đó ông đã từng một lần tới thăm Triều Tiên lần đầu tiên vào năm 2008 trên cương vị Phó Chủ tịch nước. Kể từ khi đối thoại Mỹ-Triều khởi động từ tháng 6 năm 2018 tại Singapore, đây là lần thứ 5 lãnh đạo Trung-Triều hội đàm. Trước đó, Chủ tịch Kim Jong Un đã tới Trung Quốc hội đàm với Chủ tịch Tập Cận Bình 4 lần trong vòng một năm. Theo thông tin đăng tải của hãng thông tấn Trung ương Triều Tiên (KCNA), Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong Un cũng ca ngợi chuyến thăm của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình là "cơ hội quan trọng" để hai nước tự hào về tình hữu nghị lâu đời và "không thể thay đổi" với thế giới. Điều đó cho thấy, hai bên đang nỗ lực hết sức cho hợp tác song phương đãbị ngưng trệ trong những năm gần đây do ảnh hưởng việc Trung Quốc ủng hộ các lệnh trừng phạt của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc đối với Bình Nhưỡng, liên quan các hoạt động hạt nhân của nước này. Đặc biệt, trong hợp tác kinh tế, trong bối cảnh Triều Tiên đang chịu lệnh cấm vận của Liên hợp quốc thì Trung Quốc là đối tác thương mại chính, chiếm 90% giao dịch thương mại quốc tế. Giao dịch thương mại hai nước đã xuất hiện điểm sáng trong tháng 3/2019 khi tăng tới 38,1%, hồi phục trở lại mức đạt được vào 6 tháng cuối năm 2018.Xuất khẩu của Triều Tiên sang Trung Quốc trong tháng 3 đã đạt 16,56 triệu USD, tăng 33,7% so với cùng kỳ năm ngoái, trong khi đó nhập khẩu từ Trung Quốc cũng tăng 38,5%, đạt 197,9 triệu USD. Nhằm đáp ứng nhu cầu giao lưu kinh tế thương mại song phương, đặc biệt là của nhân dân những tỉnh giáp ranh biên giới giữa hai nước, tháng 4 vừa qua, Trung Quốc và Triều Tiên đã thông xe cây cầu nối thành phố Jian, tỉnh Cát Lâm (Trung Quốc) với thành phố Manpo, phía Bắc Triều Tiên. Đối với vấn đề hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên, Chủ tịch Ủy ban Quốc vụ nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Triều Tiên Kim Jong Un nhận định, trong vòng một năm qua, Triều Tiên đã có những bước đi tích cực làm giảm nhẹ căng thẳng, đồng thời bày tỏ hy vọng các bên liên quan sẽ gặp gỡ trực tiếp để giải quyết vấn đề liên quan. Bên cạnh đó, Chủ tịch Kim Jong Un cũng đề cập tới vai trò của Trung Quốc trong việc giải quyết các vấn đề trên. Về phần mình, Chủ tịch Tập Cận Bình tái khẳng định sự ủng hộ của Trung Quốc về “giải pháp chính trị” đúng đắn cho các vấn đề trên bán đảo Triều Tiên, cam kết sẽ đóng vai trò tích cực hơn trong vấn đề phi hạt nhân hóa trên bán đảo Triều Tiên, thúc đẩy đối thoại bình đẳng giữa Mỹ và Triều Tiên về vấn đề này và bảo vệ lợi ích của Bình Nhưỡng trong quá trình đàm phán. Tờ Thời báo New York dẫn lời ông Wu Xinbo, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Mỹ thuộc trường đại học Fudan Thượng Hải cho rằng, Trung Quốc muốn sử dụng chuyến thăm này để khuyến khích Triều Tiên ngừng tiến hành các hoạt động thử nghiệm tên lửa. Chuyến thăm của Chủ tịch Tập Cận Bình tới Triều Tiên diễn ra trong bối cảnh các cuộc đàm phán phi hạt nhân hóa trên bán đảo Triều Tiên rơi vào tình trạng bị đình trệ. Do vậy, các bên liên quan đều hy vọng, chuyến thăm của ông Tập sẽ là “chất xúc tác” thúc đẩy tiến trình giải quyết vấn đề hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên. Trong khi đó, một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Mỹ cũng khẳng định nước này sẽ tiếp tục hợp tác chặt chẽ với các nước khác, gồm cả Trung Quốc để thực hiện mục tiêu phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên. “Mỹ cùng với các đối tác, các đồng minh của mình và các nước thành viên thường trực khác của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, trong đó có Trung Quốc, cam kết theo đuổi một mục tiêu chung đó là phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên một cách đầy đủ, toàn diện và có thể xác minh được… Mỹ và cộng đồng thế giới cùng chia sẻ một nhận thức chung về việc đâu là trình tự của tiến trình phi hạt nhân hóa theo cách thức này cũng như những bước đi mang ý nghĩa để hướng tới mục tiêu này”. Chính phủ Hàn Quốc cũng bày tỏ kỳ vọng chuyến thăm Triều Tiên của Chủ tịch Tập Cận Bình sẽ giúp ích nhiều cho đàm phán phi hạt nhân hóa. Bộ trưởng Ngoại giao Hàn Quốc Kang Kyung Hwa nhận định, đối thoại Trung-Triều sẽ góp phần thực hiện được mục tiêu giải trừ hạt nhân và xây dựng nền hòa bình vĩnh viễn trên bán đảo Hàn Quốc. Đối với quan hệ Trung –Mỹ, trong bối cảnh căng thẳng thương mại ngày càng leo thang giữa hai nước, chuyến thăm này được coi là đòn bẩy để Chủ tịch Trung Quốc có thể sử dụng với Tổng thống Mỹ trong cuộc gặp tới vì nó diễn ra khá chóng vánh, ngay trước thềm Hội nghị cấp cao của Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) sẽ diễn ra vào cuối tháng 6 tại Osaka, Nhật Bản. Thời báo New York, dẫn lời ông Andrei Lankov, một học giả về Triều Tiên cho biết, quyết định đến Bình Nhưỡng của ông Tập không có dấu hiệu ấm áp mới. Thay vào đó, ông Tập muốn cho chính quyền của Tổng thống Donal Trump có thể nhìn thấy khả năng đóng vai trò là người trung gian giữa Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong Un và Tổng thốngMỹ Trump trong khi mâu thuẫn thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc vẫn trong tình trạng bế tắc. Như vậy, có thể nói, chuyến thăm của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tới Cộng hòa dân chủ nhân dân Triều Tiên lần này ngoài ý nghĩa củng cố, thúc đẩy quan hệ song phương trên cơ sở tình hữu nghị lâu đời và “không thể thay đổi” giữa hai nước Trung – Triều; thể hiện vai trò là nước trung gian trong giải quyết vấn đề hòa bình bền vững và phi hạt nhân hóa trên bán đảo Triều Tiên, chuyến thăm còn là “đòn bẩy” của Trung Quốc đối với Mỹ trong cuộc họp bên lề của Chủ tịch Tập và Tổng thống Trump tại hội nghị thượng đỉnh G20 tại Osaka, Nhật Bản. Phan Thị Oanh (tổng hợp)