3. Tiến trình xúc tiến ký kết GSOMIA Hàn-Nhật

Tháng 12/2015, Hàn Quốc và Nhật Bản đã đạt được thỏa thuận về việc giải quyết vấn đề phụ nữ Hàn Quốc bị ép làm “nô lệ tình dục” cho lính Nhật trong thế chiến II, điều này đã loại bỏ một trở ngại lớn để 2 nước tiến tới tăng cường hợp tác an ninh song phương và ba bên.

Sau đó, khi Triều Tiên tiến hành vụ thử hạt nhân lần thứ 4 vào tháng 01/2016, Chính phủ của Tổng thống Park Geun-hye đã bắt đầu có ý định tái khởi động các cuộc đàm phán về GSOMIA Hàn – Nhật và cho biết “sẽ xem xét sự thay đổi của tình hình dư luận để tiến hành thúc đẩy”.

Ngày 28/10/2016, tờ JoongAng Ilbo Hàn Quốc cho hay, sau khi Triều Tiên tiến hành vụ thử hạt nhân lần thứ 5 vào tháng 09/2016, Chính phủ Hàn Quốc đã quyết định sẽ ký kết hiệp định này.

Bên cạnh đó, việc Hàn Quốc thông qua quyết định triển khai Hệ thống phòng thủ tên lửa tầm cao giai đoạn cuối (THAAD) của Mỹ vào tháng 07/2016 cũng tạo ra cơ hội củng cố liên minh của Mỹ tại châu Á.

Ngoài ra, việc ông Donald Trump đắc cử Tổng thống Mỹ đầy bất ngờ trong ngày bầu cử 08/11/2016 đã khiến chính quyền Thủ tướng Nhật Shinzo Abe bối rối, do mơ hồ về sự bền chặt của liên minh Mỹ - Nhật dưới thời ông Trump.

Dưới các tác nhân này, Seoul và Tokyo đã xích lại gần nhau hơn và việc GSOMIA Hàn – Nhật được ký kết thành công đã đánh dấu “cái bắt tay lịch sử” lần đầu tiên của Hàn Quốc với Nhật Bản, sau chiến tranh thế giới II.

4. GSOMIA Hàn-Nhật đã chính thức được ký kết vào ngày 23/11/2016

Vào ngày 23/11/2016, GSOMIA Hàn-Nhật đã chính thức được ký kết. Đại diện Chính phủ 2 nước ký kết hiệp định này là Bộ trưởng Quốc phòng Hàn Quốc Han Min-koo và Đại sứ Nhật Bản tại Seoul Yasumasa Nagamine. Việc ký kết này diễn ra chỉ không đầy 1 tháng, sau khi các cuộc thảo luận về hiệp định được nối lại vào ngày 27/10/2016 (sau 4 năm bị gián đoạn).

Sau khi 2 bên ký kết hiệp định này, Hàn Quốc sẽ được cung cấp các thông tin về hạt nhân và tên lửa Bình Nhưỡng mà vệ tinh trinh sát của Nhật Bản thu thập được, đồng thời, sẽ chia sẻ với Tokyo thông tin về tên lửa Triều Tiên do tàu khu trục Aegis của quân đội Hàn Quốc nắm bắt được.

Theo công bố, văn bản của GSOMIA Hàn-Nhật lần này gần như tương tự với văn bản mà 2 nước từng xúc tiến trước đó 4 năm (vào năm 2012), chỉ bổ sung thêm cụm từ “bí mật đặc biệt” để phản ánh Luật bảo hộ bí mật đặt biệt của Nhật Bản có hiệu lực từ năm 2013.

GSOMIA Nhật - Hàn bao gồm 21 điều khoản, quy định về:

- cấp độ bí mật thông tin sẽ trao đổi,

- cách thức cung cấp thông tin,

- nguyên tắc bảo hộ thông tin,

- phạm vi đối tượng được tiếp cận thông tin,

- cách hủy thông tin sau khi trao đổi,

- đối sách đề phòng rò rỉ thông tin hay mất mát dữ liệu,

- nguyên tắc giải quyết tranh chấp.

Trong đó, cấp độ bí mật quân sự trao đổi giữa 2 bên được quy định là những bí mật quân sự cấp độ II trở xuống, còn thông tin quân sự cấp độ I không thuộc phạm vi trao đổi giữa Seoul và Tokyo theo hiệp định này. (Luật bảo hộ bí mật quân sự của Hàn Quốc chia thông tin quân sự làm 3 cấp độ. Cấp độ I là những thông tin nếu bị rò rỉ sẽ gây nguy hiểm nghiêm trọng tới an ninh, an toàn quốc gia. Cấp độ II là những thông tin “nguy hiểm” đáng kể nếu bị rò rỉ và cấp độ III là thông tin “tương đối nguy hiểm” nếu bị rò rỉ.)

Hiệp định này cũng quy định rằng, các bí mật quân sự phải được truyền đạt tới người phụ trách thông qua kênh liên lạc giữa 2 Chính phủ và 2 nước phải chịu trách nhiệm về bảo mật thiết bị lưu trữ thông tin liên quan.

Hiệp định này có hiệu lực 1 năm và sẽ tự động gia hạn thêm mỗi lần 1 năm nếu 2 nước không có thông báo bằng văn bản cho nước kia trong vòng 90 ngày trước khi hiệp định hết hiệu lực.

Sau khi hiệp định được ký kết, Ngoại trưởng Nhật Bản Kishida Fumio phát biểu rằng: ông hy vọng hiệp định này sẽ giúp trao đổi thông tin thuận lợi và nhanh chóng hơn, trong tình hình có các mối đe dọa từ việc Triều Tiên phát triển hạt nhân và tên lửa. Còn Bộ trưởng Quốc phòng Hàn Quốc cho biết: ông hy vọng hiệp định này sẽ đẩy mạnh năng lực giám sát của nước này, đồng thời, tăng cường mạnh mẽ khả năng đối phó với những hành động khiêu khích của Triều Tiên.

Cục trưởng Cục Chính sách Bộ Quốc phòng Hàn Quốc Ryu Jae-seung cho rằng trong tình hình mối đe dọa hạt nhân và tên lửa của Triều Tiên tăng lớn, việc Hàn Quốc và Nhật Bản trực tiếp tiến hành chia sẻ tin tức tình báo có thể làm tăng độ tin cậy của tin tức tình báo, đồng thời, có được tin tức tình báo mà hai bên chưa nắm chắc.

Thông cáo của Bộ Quốc phòng Hàn Quốc ngày 23/11/2016, đã nhấn mạnh tầm quan trọng của hiệp định này vì cho rằng, việc Nhật Bản đầu tư ngân sách quốc phòng lớn hơn Hàn Quốc đã giúp nước này có điều kiện hạ tầng tốt hơn để theo dõi và phát hiện thông tin quân sự. Do đó, Seoul tin tưởng Tokyo sẽ giúp họ chia sẻ tin tình báo để phân tích chính xác những vụ phóng tên lửa Triều Tiên, cũng như về năng lực hạt nhân và tàu ngầm của Bình Nhưỡng.

Nguồn tin Bộ Quốc phòng Hàn Quốc cũng cho biết, những hình ảnh thu được từ vệ tinh của Nhật Bản ghi lại các hoạt động quân sự, cũng như nhiều thông tin về việc phóng tên lửa của Triều Tiên sẽ rất “có ích” cho việc nâng cao khả năng phòng thủ của Seoul.

Hiện tại, Hàn Quốc đang duy trì hiệp ước về chia sẻ thông tin quân sự với 32 quốc gia và Nhật Bản là quốc gia thứ 33 mà Hàn Quốc ký kết một thỏa thuận quân sự. Đây là hiệp định hợp tác quân sự đầu tiên giữa 2 nước đồng minh của Mỹ, kể từ sau Thế chiến II. Nó mang một ý nghĩa lịch sử tương đối đặc biệt, khi 2 nước đã tạm gác các vấn đề khúc mắc trong quá khứ để bắt tay hợp tác với nhau, cùng đối phó với Triều Tiên - được coi là ngày càng trở nên nguy hiểm hơn trước.

Lương Hồng Hạnh (tổng hợp) – Trung tâm Nghiên cứu Hàn Quốc

TÀI LIỆU THAM KHẢO:

http://world.kbs.co.kr/vietnamese/news/news_Po_detail.htm?No=20296&id=Po

http://world.kbs.co.kr/vietnamese/news/news_Po_detail.htm?No=20320&id=Po

http://world.kbs.co.kr/vietnamese/news/news_Po_detail.htm?No=20340&id=Po

http://world.kbs.co.kr/vietnamese/news/news_Po_detail.htm?No=20370&id=Po

http://world.kbs.co.kr/vietnamese/news/news_Po_detail.htm?No=20464&id=Po

http://world.kbs.co.kr/vietnamese/news/news_Po_detail.htm?No=20464&id=Po

http://world.kbs.co.kr/vietnamese/news/news_Po_detail.htm?No=32802&id=Po

http://world.kbs.co.kr/vietnamese/news/news_Po_detail.htm?No=32846&id=Po

http://world.kbs.co.kr/vietnamese/news/news_In_detail.htm?No=32877&id=In

http://world.kbs.co.kr/vietnamese/news/news_Po_detail.htm?No=32911&id=Po

http://world.kbs.co.kr/vietnamese/news/news_Po_detail.htm?No=32934&id=Po

http://world.kbs.co.kr/vietnamese/news/news_Po_detail.htm?No=32959&id=Po

http://world.kbs.co.kr/vietnamese/news/news_Po_detail.htm?No=33016&id=Po

http://world.kbs.co.kr/vietnamese/news/news_Po_detail.htm?No=33027&id=Po

http://world.kbs.co.kr/vietnamese/news/news_Po_detail.htm?No=33030&id=Po

http://world.kbs.co.kr/vietnamese/news/news_Po_detail.htm?No=33367&id=Po

http://cjs.inas.gov.vn/index.php?newsid=1160

http://dangcongsan.vn/quoc-te/tin-tuc/han-quoc-va-nhat-ban-tien-gan-toi-viec-ky-ket-hiep-uoc-chia-se-thong-tin-tinh-bao-giua-hai-nuoc-416225.html

http://congan.com.vn/quoc-te/thoi-su-quoc-te/trung-quoc-noi-doa-khi-nhat-han-ky-hiep-uoc-chia-se-tin-tinh-bao_29809.html

http://nld.com.vn/thoi-su-quoc-te/han-quoc-phe-doi-lap-doa-sa-thai-bo-truong-quoc-phong-20161114201549183.htm

http://www.baomoi.com/han-nhat-thong-qua-hiep-dinh-chia-se-thong-tin-tinh-bao-quan-su/c/20893648.epi

http://soha.vn/han-quoc-nhat-ban-ky-hiep-uoc-chia-se-thong-tin-quan-su-20161124074813152.htm

http://thoibao.today/paper/han-nhat-thong-qua-hiep-dinh-gsomia-chia-se-tin-tuc-quan-su-1384059

http://viettimes.net.vn/nhat-ban-han-quoc-sap-ky-hiep-dinh-chia-se-tinh-bao-quan-su-chuan-bi-cho-ke-hoach-lon-85896.html

http://baotintuc.vn/the-gioi/trieu-tien-chi-trich-nhathan-chia-se-tin-tinh-bao-quan-su-20161125184552825.htm

http://baotinnhanh.vn/cung-ngai-trieu-tien-han-quoc-thuc-day-thoa-thuan-quan-su-voi-nhat-ban-414206.htm

http://www.nguoiduatin.vn/nhan-vat-dinh-hinh-tuong-lai-quan-he-my-nhat-han-a308431.html

http://netnews.vn/Dieu-TQ-so-No-luc-cua-Obama-cong-coc-bong-thanh-hien-thuc-vi-Trump-quan-su-150-158-1220247.html