(3) Ông Lee Jae-myung, Thị trưởng thành phố Seongnam, 51 tuổi

Ứng của viên tiềm năng thứ 3 là ông Lee Jae-myung, thị trưởng thành phố Seongnam, thành viên đảng Dân chủ đồng hành, hiện đang giành được 11,9% ủng hộ, giảm 3% điểm so với tuần trước. Như vậy, cuộc bầu chọn ứng cử viên Tổng thống của đảng Dân chủ có thể sẽ là cuộc đua giữa ông Moon Jae-in và ông Lee Jae-Myung.

Ông Lee, trong một cuộc phỏng vấn gần đây, tại văn phòng của ông ở thành phố Seongnam, đã nhận định: “Người Mỹ đã bắt lỗi đất nước của họ bằng cách bầu cho ông Trump”, “Các cuộc bầu cử của chính chúng ta cũng sẽ phản ánh điều đó.”

Thời niên thiếu, ông Lee từng làm việc trong một nhà máy và không được học cấp III. Sau đó, ông tự học ở nhà và giành được quyền học cao đẳng, trước khi thi đỗ kỳ thi vào Đại học.

Ông từng là một luật sư tự do trước khi tham gia chính trị. Vào năm 2010, ông được bầu làm Thị trưởng thành phố Seongnam và đang tiếp tục nhiệm kỳ thứ 2. Ông giành được nhiều lời khen ngợi về sự nhạy bén với công việc quản lý hành chính và giúp thành phố phục hồi kinh tế, tài chính. Hiện tại, với số dân khoảng 1 triệu người, thành phố này đang tạo ra doanh thu thuế cao nhất cả nước và cũng là “nhà” của các tập đoàn công nghệ, như Naver Corp.

Ông Lee Jae-myung là người kêu gọi tiến hành một cuộc cách mạng với tình hình chính trị trong nước và được coi là một “ngôi sao” của phe cấp tiến. Ông cho rằng chính quyền cần có những chính sách mạnh mẽ hơn nhằm thu hẹp khoảng cách giàu nghèo và đề xuất tăng thêm các khoản chi trả phúc lợi cho công nhân. Ngoài ra, ông ủng hộ việc phá vỡ thế độc quyền của các Chaebol, đang thao túng nền kinh tế Hàn Quốc[1]. Ông đổ lỗi việc tăng trưởng chậm là vì nền kinh tế bị dẫn dắt bởi các “tập đoàn gia đình trị”, ví đó như một người đàn ông có trái tim quá lớn, đến mức các bộ phận khác của cơ thể phải chết đi vì thiếu máu.

Ban đầu, ông Lee Jae-myung chưa nhận được nhiều sự chú ý nhưng gần đây, tỉ lệ ủng hộ dành cho ông đã gia tăng nhanh chóng, trong bối cảnh người dân giận dữ với bà Park vì vụ bê bối chính trị. Thậm chí, có dự đoán cho rằng ông Lee Jae-myung có thể sẽ sớm vượt qua ông Ban Ki-moon, trong các cuộc thăm dò dư luận sắp tới.

Ông khuyến cáo cử tri không nên mắc sai lầm như người dân Mỹ khi lựa chọn bà Hillary Clinton thay vì ông Bernie Sanders[2] làm đại diện cho Đảng Dân chủ trong cuộc đua với đảng Cộng hòa và ông từng tuyên bố muốn trở thành một “Bernie Sanders thành công”.

Trên thực tế, người ta hay so sánh ông Lee là “Donald Trump của Hàn Quốc” bởi giống với ông Trump, ông Lee Jae-myung sở hữu phong cách phát ngôn mạnh bạo và cũng dùng các mạng xã hội, như Facebook và Twitter, để tiếp cận người ủng hộ. Ông tuyên bố mình là người phản đối giới cầm quyền lâu năm và thường có những bài chỉ trích kịch liệt trên các trang mạng xã hội (ông cũng sử dụng những phương tiện này để công kích Tổng thống Park Geun-hye). Trong một cuộc biểu tình lớn kêu gọi bà Park từ chức, ông Lee đã tham gia và tuyên bố rằng: “Chúng ta đã bị một tầng lớp nhỏ có đặc quyền cầm quyền quá lâu. Hãy tự tạo ra một nền cộng hòa dân chủ, nơi mà mọi người được đối xử công bằng”. Theo AP, thông điệp trên đã giúp ông giành được nhiều sự ủng hộ trong vài tuần qua.

Về quan điểm ngoại giao, ông Lee nói rằng: nếu ông trở thành Tổng thống, ông sẽ không ngần ngại tìm kiếm một cuộc gặp thượng đỉnh với Triều Tiên và sẽ có thể làm việc với ông Trump để mở ra các cuộc đàm phán với quốc gia tách biệt ở phía Bắc. “Tôi rất hi vọng vào ông Trump,” ông Lee cho biết và nói rằng ông mong Tổng thống Trump sẽ biết lợi ích của Mỹ là gì khi đối thoại với Triều Tiên về việc từ bỏ vũ khí hạt nhân.

Những người ủng hộ coi ông Lee là một nhà cải cách đầy nhiệt huyết, trong khi giới chỉ trích cho rằng ông là người theo chủ nghĩa dân tuý nguy hiểm, dẫn dắt sự căm phẫn của người dân liên quan tới các chủ đề tham nhũng và thất nghiệp.

Ông Steven Ward, giảng viên môn Khoa học Chính trị, Đại học Chosun, cho rằng: “Sự trỗi dậy mạnh mẽ của ông Lee cho thấy những người ủng hộ ông quá chán nản với cách làm việc thường thấy ở Nhà Xanh. Cử tri bẫt mãn với chính phủ và đến một mức độ nào đó, đại diện của Chủ nghĩa Dân túy như ông Lee có thể trở thành Tổng thống”.

(4) Ông Ahn Cheol-soo, Cựu Chủ tịch đảng Vì Nhân dân, 54 tuổi

Ông Ahn Cheol-soo là cựu Chủ tịch đảng Vì Nhân dân[3], đảng đối lập lớn thứ 2 ở Hàn Quốc, ông đạt được 8,6% ủng hộ, tăng 0,3% điểm so với tuần trước.

Vào năm 1995, ông đã viết chương trình diệt virut máy tính Ahnlab và trở thành một triệu phú phần mềm nổi tiếng ở Hàn Quốc.

Sau đó, khi làm chính trị gia, ông trở thành “ngôi sao” của chính trường Hàn Quốc nhờ những phát ngôn mạnh miệng về bình đẳng và công bằng. Ông từng tuyên bố: “Bill Gates cũng không thể trở thành một Bill Gates như ngày nay, nếu sinh ra ở Hàn Quốc”, đồng thời, cáo buộc các tập đoàn gia đình trị khổng lồ, như Samsung, Hyundai, chèn ép các doanh nghiệp nhỏ.

Ông Ahn được mệnh danh là “Bernie Sanders của Hàn Quốc” bởi ông ủng hộ việc tạo phúc lợi xã hội cho người dân và kêu gọi cải cách kinh tế nhằm tạo thêm nhiều việc làm. Ông từng phát biểu rằng muốn “chữa lành” cho đất nước Hàn Quốc đang bị “giới tinh hoa chính trị - kinh doanh” hủy hoại.

Về chính sách đối ngoại, quan điểm của ông Ahn Cheol-soo rất giống với ông Moon Jae-in. Ông Ahn tin rằng Tổng thống Park đã quá cứng rắn với Triều Tiên và thể hiện mong muốn thực hiện một thỏa thuận hợp tác kinh tế với nước này, nhằm buộc họ ngừng thử nghiệm hạt nhân. Trong một cuộc phỏng vấn hồi tháng 02/2016 với Emanuel Pastreich, giám đốc Viện Châu Á, ông Ahn Cheol-Soo cho rằng: “Trung Quốc ... có thể đóng vai trò ngoại giao quan trọng trong việc giải quyết các vấn đề với Triều Tiên”. Ngoài ra, cả ông Ahn và ông Moon đều lên tiếng phản đối việc thiết lập Hệ thống THAAD ở Hàn Quốc, cũng như Thỏa thuận Bảo mật Thông tin Quân sự (GSOMIA)[4] vốn được đảng cầm quyền Thế giới mới hậu thuẫn. Điểm khác biệt lớn nhất, theo quan điểm của Bắc Kinh, đó là ông Moon có thái độ thân mật với Triều Tiên hơn ông Ahn.

(5) Ông Park Won-soon, Thị trưởng thành phố Seoul, 60 tuổi

Là người lãnh đạo Thủ đô Seoul, ông Park Won-soon được coi là giới chức quyền lực thứ 2, trong danh sách các ứng cử viên Tổng thống Hàn Quốc. Việc ông Park tham gia tranh cử có thể biến cuộc bầu chọn ứng cử viên của Đảng Dân chủ đồng hành trở thành một cuộc đua của 3 đối thủ.

Ông Park từng hoạt động với tư cách là luật sư về các vấn đề nhân quyền, trong đó có hoạt động vì quyền lợi của những người phụ nữ từng bị bắt làm nô lệ tình dục trong Thế chiến II .

Ông được coi là nhà lãnh đạo của phong trào xã hội dân sự và sáng lập ra nhóm Quyền dân sự và chính trị có tầm ảnh hưởng nhất Hàn Quốc. Ông còn là người phê phán không biết mệt mỏi với những gì ông cho là bất bình đẳng trong xã hội và kinh tế. Ông từng lên từng tiếng phản đối Tổng thống Park Geun-hye, vào tháng trước, tại một cuộc họp nội các, ông cho rằng “phải lựa chọn giữa người dân và Tổng thống”.

***

Hiện quá trình xem xét các căn cứ luận tội Tổng thống Park Geun-hye vẫn đang được tiến hành và bà Park có chính thức bị kết tội và bị phế truất hay không vẫn chưa có lời đáp. Song việc bà Park có khả năng lớn phải kết thúc nhiệm kỳ Tổng thống trước hạn tiềm ẩn những nguy cơ khó lường cho Hàn Quốc, khi những người thay thế chưa chắc đã xứng đáng hơn bà.

Đối với phe đối lập, mặc dù uy tín đang gia tăng, song họ cũng cần thời gian chuẩn bị nếu cuộc bầu cử sớm được ấn định. Theo giới quan sát, hiện đã bắt đầu những cuộc “vận động ngầm” để chuẩn bị cho tiến trình tranh cử. Tuy nhiên, trong bối cảnh này, dù muốn tìm mọi cách để lật đổ Tổng thống nhưng phe đối lập vẫn không dám quá mạo hiểm, vì lo ngại rằng: bất ổn chính trị sẽ kéo theo những hệ luỵ khó lường. Tâm lý quan ngại rằng rối ren chính trị sẽ kéo theo bất ổn xã hội cũng là mối lo ngại chung hiện nay của các cử tri bảo thủ ở Hàn Quốc.

Có thể nói Hàn Quốc đang chìm trong một cuộc khủng hoảng phức hợp cả về chính trị lẫn kinh tế. Dù Tổng thống Park có phải từ nhiệm hay không, cuộc khủng hoảng hiện nay vẫn sẽ làm chính quyền Hàn Quốc tê liệt trong nhiều tháng tới. Bầu cử Tổng thống sớm (nếu xảy ra) nghĩa là sẽ mở ra đường lối mới cho Hàn Quốc nhưng hiện thời chưa ai biết đường lối này sẽ đi về đâu, trong khi, các nhân vật dự kiến được lựa chọn thay thế bà Park có vẻ lại được Trung Quốc ưa thích hơn là Hàn Quốc.

Lương Hồng Hạnh (tổng hợp) – Trung tâm Nghiên cứu Hàn Quốc

TÀI LIỆU THAM KHẢO:

1. http://news.chosun.com/site/data/html_dir/2016/12/22/2016122201319.html

2. http://www.tvcafe.co.kr/plugin/mobile/board.php?bo_table=humor_new&wr_id=5076404&page=0&page=0

3. http://www.baomoi.com/ong-ban-ki-moon-duoc-ky-vong-nhat-tro-thanh-tong-thong-han-quoc/c/21149197.epi

4. http://baotintuc.vn/phan-tichnhan-dinh/choigate-va-nhung-he-luy-khon-luong-voi-han-quoc-20161223133927472.htm

5. http://vietbao.vn/The-gioi/Han-Quoc-Chien-dich-tranh-cu-Tong-thong-da-bat-dau/442723560/159/

6. http://world.kbs.co.kr/vietnamese/news/news_newsthema_detail.htm?No=10063843

7. http://world.kbs.co.kr/vietnamese/news/news_In_detail.htm?No=33257&id=In

8. http://www.ypworks.vn/2016/12/new-york-times-tong-thong-han-quoc.html

9. http://world.kbs.co.kr/vietnamese/news/news_In_detail.htm?No=33215&id=In

10. http://tuantinquehuong.com/index.php?option=com_content&view=article&id=54881:sau-ng-vien-sang-gia-th-chan-ba-park-ti-nha-xanh&catid=39:thoisuquoc-te&Itemid=504

11. http://kienthuc.net.vn/nong-sau/han-quoc-bai-chuc-tong-thong-thi-de-thay-the-moi-kho-794113.html

12. http://tuoitre.vn/tin/the-gioi/20161210/ai-se-la-tong-thong-han-quoc-neu-ba-park-tu-chuc/1233619.html

13. http://www.trithuccongluan.com.vn/the-gioi/12845-ai-se-la-tong-thong-han-quoc-neu-ba-park-tu-chuc.html

14. http://motthegioi.vn/the-gioi-c-79/ho-so-c-122/ba-ung-vien-cho-vi-tri-tong-thong-han-quoc-neu-ba-park-mat-chuc-50994.html

15. http://infonet.vn/tong-thong-park-ra-di-han-quoc-lung-tung-tim-nguoi-thay-the-post215918.info

16. http://www.thethaovanhoa.vn/the-gioi/ttk-lhq-ban-kimoon-se-la-ung-vien-ke-nhiem-tong-thong-han-quoc-park-geunhye-n20161211233606895.htm

17. http://phapluatxahoi.vn/quoc-te/chinh-truong-han-quoc-sap-doi-chu-126034

18. http://baodauthau.vn/quoc-te/chan-dung-nguoi-se-lanh-dao-han-quoc-trong-thoi-gian-tong-thong-cho-luan-toi-30634.html

19. http://suckhoedoisong.vn/ong-ban-ki-moon-gap-kho-neu-tranh-cu-tong-thong-han-quoc-n124440.html

20. http://enternews.vn/donald-trump-cua-han-quoc-dang-noi-len.html

21. http://vov.vn/thegioi/ung-vien-tong-thong-han-quoc-moon-jaein-muon-hoan-trien-khai-thaad-577999.vov