Xã hội truyền thống của Triều Tiên được chia thành ba tầng lớp chính là: người lao động, nông dân và trí thức. Ngoài ra, xã hội này còn có tầng lớp phụ khác bao gồm quân nhân, sinh viên, đảng viên và những người phụ thuộc. Tuy nhiên, chúng không được công nhận như một tầng lớp chính thức mà chỉ được gọi tên dựa trên công việc hoặc tuổi tác của họ.

Từ những năm 1990, những thay đổi trong xã hội Triều Tiên đã mở đường cho sự xuất hiện của một tầng lớp mới. Cùng với sự phục hồi của thị trường Triều Tiên, tầng lớp thương nhân đã phát triển nhanh về số lượng. Tuy nhiên, dù với tình trạng phát triển liên tục như thế, tầng lớp thương nhân vẫn chưa được chính thức công nhận là một tầng lớp xã hội.

Ta rất khó để ước lượng được số lượng chính xác các thương nhân ở Triều Tiên nhưng cứ khoảng 3.000 làng ở Triều Tiên thì có ít nhất một thị trường ổn định khoảng từ 50 đến 100 cửa hàng. Thị trường nhỏ hơn cũng tồn tại ngay ở nơi các thương nhân mở cửa hàng của họ. Như vậy, ngày nay có khoảng 500.000 đến một triệu thương nhân chuyên nghiệp ở Triều Tiên.

Cùng với sự gia tăng về số lượng, nhu cầu và phạm vi hoạt động của các thương nhân cũng trở nên đa dạng, các thương nhân đã tự gọi mình là "tầng lớp giữa ." Vì không thuộc một tầng lớp đặc biệt nào nên thương nhân có thể bao gồm các thành viên đến  từ tất cả các tầng lớp trong xã hội. Điều đó đã phá vỡ khuôn mẫu của tầng lớp xã hội truyền thống. Mặc dù còn có sự mập mờ về nhận dạng xã hội của họ nhưng rõ ràng là các thương nhân chiếm vị trí trung tâm không chỉ trong sự thay đổi trong chế độ xã hội của Triều Tiên mà còn trong quá trình quá độ chuyển dần theo hướng thị trường hóa. Theo đó, việc nghiên cứu  hạt giống mới này của các nhà tư bản là điều quan trọng để chúng ta có thể hiểu hơn về xã hội Triều Tiên. Bài viết này sẽ cố gắng mô tả tầng lớp thương nhân của Triều Tiên, nghiên cứu các hình thức khác nhau trong hoạt động kinh doanh của họ và suy ra ý nghĩa trong tương lai.

Định nghĩa

Ban đầu, từ "thương nhân" ở  Triều Tiên chưa được nhận thức đầy đủ trong thực tế. Người ta chỉ đơn thuần gọi các công nhân tại các nhà máy là người lao động ở nhà máy  và những người phục vụ trong ngành phân phối và dịch vụ là người kinh doanh hay nhân viên phục vụ. Giá trị gia tăng thu được thông qua hoạt động kinh tế tự nhiên bị kiểm soát và thuộc về chính phủ. Tuy nhiên, tầng lớp thương nhân  mới nổi đã từ bỏ hệ thống này và bây giờ họ đã trực tiếp gặt hái thành quả lao động của mình.

Tất cả các phương tiện sản xuất ở Triều Tiên đều được kiểm soát chính thức bởi chính phủ. Như vậy, về nguyên tắc, không có cá nhân có thể đòi hỏi về bất kỳ giá trị gia tăng nào mà họ đã tạo ra. Thị trường của nông dân được thành lập đầu tiên vào những năm 1950, nông dân sẽ bán sản phẩm của họ để mua thiết bị nông nghiệp cần thiết hơn là để kiếm một khoản lợi nhuận. Nhưng, từ những năm 1980 trở đi, khi kinh tế Triều Tiên bắt đầu xấu đi thì các hoạt động trong thị trường của nông dân trở nên gần giống như các giao dịch buôn bán thực sự. Vào những năm 1990, thương nhân bắt đầu xuất hiện một cách hoàn chỉnh và lợi nhuận thu được qua bán hàng trở thành thu nhập chính hoặc duy nhất.

Ban đầu, tất cả mọi người tham gia vào thương mại để kiếm sống nhưng họ vẫn thuộc một tầng lớp cụ thể. Trong số đó, những người coi việc giao dịch như một nghề nghiệp chứ không phải để phục vụ nhu cầu của mình bắt đầu xuất hiện. Đa số những người tạo thành nhóm này là người lao động trên 40 tuổi và người về hưu ở tuổi 60 hoặc các nhóm ở trên, những người khác thì được biết đến như là "người phụ thuộc”. “Người phụ thuộc” là để chỉ những người không có một công việc cụ thể và là một thành viên của một hộ gia đình được hỗ trợ theo quy định do chính phủ ban hành . Tuy nhiên, khi hoạt động thương mại tăng lên, số người phụ thuộc cũng lại tăng theo. Chính quyền Triều Tiên có xu hướng dễ dàng thừa nhận những người còn lại trong gia đình là người phụ thuộc nếu như ít nhất một thành viên trong đó gắn với một tổ chức nhất định. Khi nền kinh tế Triều Tiên bị suy giảm, những người phụ thuộc đã chuyển sang kinh doanh làm kế sinh nhai cho  gia đình của họ rồi sau đó dần dần trở nên chuyên nghiệp hơn trong việc kinh doanh.

Theo đó, khi thị trường bắt đầu mở rộng , các thương gia với khả năng vượt trội đã có thể kiếm được một khoản lợi nhuận lớn, đồng thời, những phương thức kinh doanh đa dạng hơn cũng bắt đầu xuất hiện. Nhiều thương gia bây giờ đã đảm bảo chỗ đứng của họ trong thị trường ổn định lâu dài và đã trở thành thương nhân chuyên nghiệp. Trong tiến trình đó, các thương nhân đã tìm thấy con đường trong các lĩnh vực khác, bao gồm cả sản xuất để trở thành doanh nhân đúng nghĩa hơn là một “thương nhân”.

Người lược dịch: Nguyễn Ngọc Mai, Trung tâm Nghiên cứu Hàn Quốc

Theo nguồn:

http://www.seriworld.org/16/qt_Section_list.html?mncd=0301&dep=1&pub=20130422&year=2013&pubseq=341